مدل اولويت‌بندي و تخصيص واكسن كرونا در محلات شهر مشهد با استفاده از AHP و منطق فازي

مقدمه: گسترش جهاني ويروس كرونا در سال 2019 و آمار بالاي مرگ و مير طي اين بيماري مبيّن تصميم گيري و يافتن راه حلي براي كنترل و جلوگيري از شيوع آن مي باشد. يكي از مؤثرترين راه‌ها براي پيشگيري و مقابله، استفاده از واكسن است كه باتوجه به عرضه محدود آن، عموما توزيع آن اولويت بندي شده و تخصيص بين افراد صورت مي گيرد. روش بررسي: در اين مطالعه توصيفي همبستگي براي دست يابي به هدف اولويت بندي و تخصيص واكسن كرونا در محلات شهر مشهد از GIS، ابزار AHP و منطق فازي استفاده شده است و اولويت بندي محلات در چهار سناريو، شامل سناريو AHP، سناريو دستورالعمل WHO، سناريو دستورالعمل وزارت بهداشت و درمان ايران و سناريو خرد جمعي بومي سازي شده تحليل گرديد. يافته‌ها: خروجي اولويت بندي محلات حاصل از چهار سناريو مذكور در 5 كلاس مشخص گرديده است. در سناريو AHP، كم ترين درصد(8.89) و در سناريو خرد جمعي بومي سازي شده بيشترين درصد(42.22) به محلات داراي اولويت 1 اختصاص يافت. از نظر پراكندگي مكاني تنها در سناريو نخست نظم مشخصي مشاهده شد. هم چنين در بين نتايج عموما همبستگي بالايي مشاهده نمي‌شود و تنها سناريو وزارت بهداشت و درمان ايران و خرد جمعي بومي سازي شده داراي هم بستگي 0.82 است.نتيجه گيري: با توجه به كمبود واكسن، تخصيص مكاني براساس دستورالعمل‌هاي ارائه شده به عنوان يك روش‌ مطمئن كه مي‌تواند معيارهاي اساسي تخصيص منابع محدود درماني را برآورده سازد، در اين تحقيق به اجرا درآمد و 180 محله شهر مشهد در سناريوهاي مختلف داراي اولويت‌هاي مشخص شدند كه مي‌تواند به تصميم‌گيران حوزه سلامت كمك نمايد.