ساخت هاي انكاري در زبان فارسي

مقاله حاضر به بررسي ساخت هايي مي پردازد كه هدفشان دريافتِ اطلاعات نيست و گوينده انكار يا محال بودن موردي را تأييد مي‌كند؛ اين نوع ساخت ها، انكاري ناميده مي شوند. هدفِ پژوهش اين است كه بدانيم ساخت هاي انكاري كه از جنبه ساختاري شبيه ساخت هاي پرسشي هستند، در زبان فارسي چه ويژگي هايي دارند. دامنه پژوهش، مشتمل بر شماري از ساخت انكاري است. داده ها از دو بُعد معنايي و كاربردي  بر مبناي ديدگاه چوانگ (Cheung, 2008; Cheung, 2009) بررسي مي شوند و روش تحليل داده ها توصيفي تحليلي است. بررسي داده ها نشان مي دهد كه ساخت هاي انكاري ماهيت پرسشي ندارند و پرسش واژه هاي محدودي در اين نوع ساخت ها به كار مي روند. برآيند كلي پژوهش نيز نشان مي دهد كه با وجود شباهت ظاهري ميان جمله هاي پرسشي در زبان فارسي، ساخت هاي انكاري با ساخت هاي ديگر مانند پرسش هاي متعارف، تعجبي، تأكيدي و بلاغي تفاوت دارند. حضور فعل مثبت، عدم دريافت پاسخ، دامنه سور محدود، كاربرد محدود قيد ها و مجاز نبودن پاسخ پاره جمله اي از ويژگي هاي خاص اين نوع جمله ها است كه آن ها را از ديگر ساخت هاي مشابه متمايز مي كند.