بررسي پاسخ‌هاي رشدي، عملكردي و فيتوشيميايي گياه دارويي .Valeriana officinalis L به كاربرد كود‌هاي اوره، نيتروكسين و فسفات بارور-2

در اين تحقيق به منظور مطالعه پاسخ هاي رشدي، عملكردي و فيتوشيميايي گياه دارويي سنبل‌الطيب (Valeriana officinalis L.) به كاربرد غلظت هاي مختلف كود اوره (صفر، 30، 60، 90 و 150 كيلوگرم در هكتار) و كودهاي زيستي نيتروكسين و فسفات بارور2، آزمايشي در مزرعه گياهان دارويي، تهران به صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك كامل تصادفي با سه تكرار در سال زراعي 991398 اجرا شد. كشت نشاء در اواسط ارديبهشت و اعمال تيمار كود اوره در دو مرحله انجام شد. براي اندازه گيري عملكرد ريشه و بيولوژيك، يك مترمربع از هر كرت برداشت و وزن اندام هوايي و ريشه خشك اندازه گيري و مجموع اين دو به‌عنوان عملكرد بيولوژيك محاسبه شد. استخراج اسانس ريشه و ريزوم از روش تقطير با آب (كلونجر) و ميزان والرنيك اسيد با كروماتوگرافي مايع با كارآيي بالا (HPLC) صورت گرفت. همچنين عملكرد اسانس براساس درصد اسانس و عملكرد خشك ريشه محاسبه شد. ميانگين قطر ريشه از 7.97 (90 كيلوگرم اوره در هكتار) تا 5.14 ميلي متر (شاهد) متغير بود. بيشترين عملكرد ريشه در 150 و 90 كيلوگرم اوره در هكتار به همراه تلقيح با نيتروكسين و فسفات بارور2 (به ترتيب 4.88 و 5.1 تن در هكتار) به دست آمد. كاربرد 90 كيلوگرم اوره در هكتار همراه با نيتروكسين، افزايش محتواي كلروفيل b و كل را در پي داشت. افزايش غلظت اوره منجر به كاهش محتواي اسانس و افزايش عملكرد اسانس شد. محتواي اسانس از 0.93 (90 كيلوگرم اوره به همراه نيتروكسين و فسفات بارور2) تا 1.94 درصد (عدم كاربرد كود) متغير بود. بيشترين محتواي والرنيك اسيد (0.46 درصد عصاره) و عملكرد والرنيك اسيد (220.27 ميلي گرم بر هكتار) در استفاده از 30 كيلوگرم اوره به همراه فسفات بارور2 و عدم كاربرد نيتروكسين مشاهده شد. به طور كلي، كاربرد كودهاي زيستي نيتروكسين و فسفات بارور2 به همراه 90 كيلوگرم اوره با بهبود صفات رشدي، عملكردي و فيزيولوژيكي منجر به توليد عملكرد اسانس و والرنيك اسيد قابل قبولي شدند.