ارزيابي روابط بين صفات و هيبريدهاي جديد آفتابگردان با استفاده از روش تحليل باي‌پلات ژنوتيپ- صفت

آفتابگردان يك محصول مهم زراعي است كه روغن آن ارزش غذايي و اقتصادي بالايي دارد. در اين پژوهش براي مطالعه روابط متقابل ميان صفات مختلف و هيبريدهاي جديد آفتابگردان از روش باي‌پلات ژنوتيپ صفت استفاده شد. براي اين بررسي، تعداد 24 هيبريد جديد آفتابگردان به‌همراه رقم گلسا در ايستگاه پژوهش‌هاي كشاورزي گرگان در قالب طرح لاتيس ساده (5 ×5) با دو تكرار در سال زراعي 1399 مورد ارزيابي قرار گرفتند. نتايج نشان داد كه صفات وزن هزاردانه، قطر طبق، تعداد دانه در طبق، قطر ساقه، طول برگ، عرض برگ و طول دمبرگ همبستگي مثبتي را با عملكرد دانه داشتند. همچنين همبستگي منفي بين عملكرد دانه با صفات فنولوژيكي و ارتفاع بوته مشاهده شد، بنابراين مي‌توان نتيجه گرفت كه بهبود عملكرد دانه باعث بهبود همزمان زودرسي و پاكوتاهي مي‌شود. بر اساس نمايش چندضلعي باي‌پلات، ژنوتيپ‌هاي شماره 5 و 19 مطلوب‌ترين و مناسب‌ترين ژنوتيپ‌‌ها براي عملكرد دانه و صفات مرتبط با عملكرد بودند. بر اساس باي‌پلات ژنوتيپ فرضي ايده‌‌آل، ژنوتيپ‌هاي شماره 3، 2 و 10 از نظر همه صفات مورد بررسي، بهتر از ساير ژنوتيپ‌ها بودند. همچنين نتايج نشان داد كه بيشتر صفات داراي قابليت تمايز بالايي بوده و توانستند تفاوت‌هاي بين ژنوتيپ‌ها را به‌خوبي آشكار كنند. صفت قطر ساقه نزديك‌ترين صفت‌ به صفت ايده‌آل بود و بيشترين تمايز و بيانگري را نشان داد.