بهينه‌يابي شبكه پايش سطح آب زيرزميني در آبخوان اروميه با استفاده از نقشه خود سازمانده

در اين مطالعه از روش نوين نقشه‌هاي خودسازمانده (SOM) براي خوشه‌بندي پيزومترهاي موجود در آبخوان اروميه و شناسايي پيزومترهايي با رفتار مشابه و به عبارتي ديگر، تعيين شبكه پايش بهينه در اين آبخوان استفاده شد. به اين منظور، ابتدا به نرمال‌سازي داده‌هاي ماهيانه تراز آب زيرزميني در يك بازه 13 ساله (1381-1394) پرداخته شد و سپس الگوريتم خوشه‌بندي غيرسلسله مراتبي Kmeans براي تعيين تعداد خوشه‌هاي بهينه مورد استفاده قرار گرفت. در ادامه به كمك مدل SOM كه از پركاربردترين مدل‌هاي شبكه عصبي در خوشه‌بندي است؛ عمليات پيش‌پردازش مكاني جهت خوشه‌بندي مكاني پيزومترها انجام شد و نتايج خوشه‌بندي با استفاده از نقشه هم عمق سطح آب زيرزميني مورد بررسي قرار گرفت. پيزومترهاي نماينده هر خوشه از طريق به كارگيري فاصله اقليدسي پيزومترها از يكديگر تعيين شد. با توجه به نتايج خوشه‌بندي و سازگاري بسيار مناسب آن با تغييرات سطح آب زيرزميني در محل هر پيزومتر، بايد عنوان نمود كه الگوريتم خوشه‌بندي SOM از قابليت بالايي براي خوشه‌بندي برخوردار است. اين نوع شبكه عصبي قادر به كشف الگوهاي مناسبي از داده‌ها است كه مي‌تواند به شناسايي ويژگي‌هاي اعضاء هر خوشه كمك كند. بنابراين، به نظر مي‌رسد از الگوريتم خوشه بندي SOM مي‌توان در تحليل رفتار كمي آبخوان (تغييرات تراز آب زيرزميني) و يافتن پيزومترهاي نماينده معدود استفاده كرده و به اين ترتيب امكان ارزيابي قابل قبول رفتار آبخوان در زمان كمي و با صرف كمترين هزينه فراهم آورد.