بررسي نظريات هويت اجتماعي اسلامي-ايراني در دورۀ معاصردر ايران

مسئلۀ هويت هرچند عمري به درازاي تاريخ بشري دارد، اما در جهان اسلاميايرانيِ معاصر، با توجه به آشنايي نابهنگام مسلمين و مخصوصاً ايرانيان با تمدنِ مدرن غربي، زمينۀ طرح مجدد و تامل در آن مطرح شده است. توجه به هويت به‌عنوان يك مسئله در ايران، تحت تاثير نظريات مختلف هويتي است كه در جهان مدرنِ غربي، در طول چند سده پس از دورۀ رنسانس شكل گرفته و پس از مواجهۀ ايرانيان با تمدنِ غربي، در قالب مسئلۀ هويتي سربرآورده است. پس از اين مواجهه به دليل غلبۀ تمدنيِ تمدن غربي بر تمدنِ اسلاميايراني، منازعات هويتي بسياري در تاريخ معاصر ايران سربرآورد و با وقوع انقلاب اسلامي، اين منازعات شكل جديدي به خود گرفت. در اين مقاله با مطالعه‌اي تاريخي، سعي شده است تا نحوۀ مواجهۀ هويت اسلاميايراني با نظريات هويت مدرن پس از مواجهه با اين تمدن بررسي شده و در ادامه، نظريات هويتي بررسي شود كه كوشيده‌اند در وضعيت جديد، «مسئلۀ» هويت اسلامي-ايراني را مرتفع ساخته و صورت‌بندي خاصي از آن ارائه دهند. در نتيجه‌گيري به اين نكته اشاره شده است كه وقوع انقلاب اسلامي، امكان طرح نظريات هويت اجتماعي اسلامي-ايراني متعددي را فراهم كرده است كه متفكرين متعدد مي‌تواند به طرح آنها بپردازند.