تلميح در گذر از ترجمه؛ موردپژوهي: ترجمۀ انگليسي داستان شاهزادگان در هفت‎ پيكر نظامي

ترجمۀ هريك از انواع متون، با چالش‌ها و دشواري‌هاي خاص خود همراه است. در اين ميان، شايد بتوان گفت ترجمۀ شعر به‌سبب اهميت صورت و معنا در نوع برداشت و واكنش برانگيخته‌شده در مخاطب، چالش‌برانگيزتر است. در اين تحقيق با مقايسۀ دو ترجمۀ انگليسي از هفت‌پيكر نظامي با متن مبدأ تلاش شد تا راهكارهاي انتخاب‌شدۀ مترجمان براي ترجمۀ تلميحات عناصر مذهبي اين اثر استخراج شود تا بدين‌ترتيب ميزان موفقيت متن مقصد در انتقال معاني نيمه‌نهفته در اين عناصر ارزيابي شود. درمجموع شصت مورد از اين تلميحات از ميان داستان‌هاي شاهزادگان هفت‌پيكر انتخاب و براساس چهارچوب نظري گمبير (Gambier, 2001) راهكارهاي ترجمۀ آن‌ها از هردو نسخۀ انگليسي استخراج شده است. پركاربردترين راهكار دو مترجم «ترجمۀ تحت‌اللفظي» بود (راهكار B). مترجم نخست (Wilson, 1924) اين اثر منظوم را به نثر ترجمه كرده و ترجمۀ دوم آن Meisami, 2015)) منظوم است. از بين دو ترجمۀ حاضر مي‌توان ترجمۀ دوم را تا حدي موفق ارزيابي كرد؛ زيرا راهكار دوم اين مترجم، افزودن توضيحات (C)، در بسياري از موارد ابهام‌زدايي كرده است. در ترجمۀ ويلسون به‌دليل استفادۀ فراوان از راهكار ترجمۀ تحت اللفظي، ترجمۀ نادرست بسياري از ابيات و حذف مواردي، نسخه‌اي مبهم از ترجمه در اختيار مخاطب قرار گرفته و مي‌توان گفت در انتقال مفاهيم فرهنگ اسلامي و تأثيرگذاري بر خواننده عملكردي ضعيف داشته است.