خوانشي انتقادي از ماهيت امر اخلاقي در تفكر نيشيدا كيتارو (مكتب كيوتو)

در اين تحقيق با رويكرد توصيفي‌ـ‌تحليلي و با ابزار تحليل محتواي برخي از آثار نيشيدا كيتارو به بررسي انتقادي ماهيت امر اخلاقي در انديشه‌هاي او مي‌پردازيم. امر اخلاقي در تفكر نيشيدا مبتني بر تعدادي گزاره‌هاي بنيادي فلسفي است. اين ابتنا نيازمند تبيين است كه بخشي از اين تحقيق را به خود اختصاص مي‌دهد. سوال اصلي اين است كه فعل خوب اخلاقي نزد نيشيدا چيست. در تفكر نيشيدا فعل اخلاقيِ خوب، فعلي است كه به طور خودجوش از يك شخصيت متعادل برمي‌خيزد. فعل اخلاقي متصف به صفت اصيل و غيراصيل مي‌شود. امر خوب اخلاقي فرد را به سمت وحدت مي‌برد؛ وحدت با جهان هستي، خود راستين و ديگران. اين ميل به سمت ديگري و اتحاد با آن، هستۀ مركزي يك بايد اخلاقي است. مفاهيم وفاداري، عشق و مسئوليت‌پذيري نسبت به ديگران از اين ميل و نيرو برمي‌خيزد. امر و فعل خوب و اصيل گرايش به وحدت و مركز دارد و شر اخلاقي به سمت كثرت گرايش دارد و از مركز مي‌گريزد. اين مركز بر يك بنيادِ متافيزيكيِ امر مطلق قرار دارد. اين امر مطلق در نهان آدمي قرار دارد. فلسفۀ اخلاق نزد نيشيدا ماهيتي توصيفي دارد و فاقد بعد هنجاري به معناي اخصّ آن است. هدف نهايي اين تحقيق نقد مبنايي و بنايي نيشيدا در ماهيت امر خير است؛ در پايان، يك رويكرد انتقادي به اخلاق در فلسفۀ نيشيدا خواهيم داشت و آن را در مواجهه با چند پرسش قرار مي‌دهيم.