ارزيابي عملكرد و كيفيت علوفه اكسشن‌هاي دو گونه مرتعي Elymus hispidus و Agropyron cristatum در شرايط آبي استان خراسان رضوي

به‎منظور مطالعه صفات كمي و كيفي علوفه ۱1 اكسشن از دو واريته (زيرگونه) Elymus hispidus var. hispidus وE. hispidus var.villosus و 6 اكسشن از گونه Agropyron cristatum، دو آزمايش جداگانه در قالب طرح بلوك كامل تصادفي در سه تكرار در مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي خراسان رضوي انجام شد. بذرهاي اكسشن‌هاي ذكرشده در شرايط گلخانه با درجه حرارت 2 ± 20 درجه سانتي‌گراد و به‌تعداد 5 عدد در داخل هر گلدان پلاستيكي كشت و پس از استقرار كامل، گياهچه‌ها به زمين اصلي منتقل شدند. به‌منظور استقرار كامل گياهچه‌ها در زمين اصلي و اطمينان از خلوص اكسشن‌ها، سال اول طرح به‌عنوان سال استقرار در نظر گرفته شد. نتايج نشان داد در مقايسه بين واريته‌هاي گونه hispidus Elymus، واريته‌ villosus داراي عملكرد علوفه، تعداد سنبله و طول سنبله بيشتري بود. در مقابل، درصد استقرار در واريته hispidus بيشتر بود. از لحاظ كيفيت علوفه تفاوت بين اكسشن‌هاي اين گونه معني‌دار نبود. در واريته villosus اكسشن‌ چهار‌تاغ به‎دليل بالا بودن عملكرد كل ماده خشك (7732 كيلوگرم در هكتار)‌، قابليت هضم ماده خشك (6/43 درصد) و قندهاي محلول (8/8 درصد) و به‎تبع آن ديواره سلولي بدون همي‌سلولز كمتر (7/43 درصد) نسبت به ساير اكسشن‌ها برتري نشان داد. در گونه A.cristatum اكسشن ۱۷۲۷ داراي كمترين ارتفاع، كمترين عملكرد علوفه و بيشترين تعداد سنبله بود. در بين اكسشن‌هاي گونه A. cristatum، بالاترين و پايين‌ترين عملكرد كل ماده خشك سالانه به‎ميزان 12974 و 5692 كيلوگرم‌ در ‌هكتار در سال به‎ترتيب در اكسشن‌هاي 208 و 1727 به‌دست آمد. اكسشن‌ 208 با منشأ اصفهان از درصد قابليت هضم و پروتئين قابل توجهي برخوردار بود. به‌طوركلي نتايج اين پژوهش نشان داد كه اكسشن‌هاي واريته villosus و نيز اكسشن 208 در مقايسه با ساير اكسشن‌ها برتري داشتند.