بررسي روند تغييرات ويژگي‌هاي امواج گرمايي مرتبط با تغيير اقليم (مطالعه موردي: شهرستان يزد)

امروزه گرمايش جهاني و تغيير اقليم ناشي از آن بزرگترين چالش زندگي بشر محسوب مي شود كه ساير چالش هاي محيط زيستي را تحت الشعاع خود قرارداده است. در اين پژوهش تلاش شده است از طريق پايش روند تغييرات امواج گرما و ارتباط آن با آنومالي دما به آشكارسازي پديده تغيير اقليم در ايستگاه سينوپتيك يزد پرداخته شود. بدين‌منظور از داده هاي روزانه دما براي بازه زماني (20171960) استفاده شد. در نهايت ويژگي هاي امواج گرمايي مانند تعداد رخداد امواج گرما، فراواني روزهاي همراه با امواج گرما، تداوم امواج گرم، بزرگي و شدت امواج گرما و ميانگين موج گرم (گرمترين روز از گرمترين موج گرم) با استفاده از نرم‌افزار  ClimPACTدر محيط برنامه‌نويسي R 2.10 محاسبه شدند. امواج گرما برآيند تغييرات افزايشي دما مي باشد، ازاين‌رو آنومالي دماي ايستگاه يزد استخراج و با آنومالي دماي خشكي هاي كره زمين مقايسه و رابطه شاخص هاي امواج گرما با آنومالي دما بررسي شد. نتايج نشان داد بيشترين تعداد رخدادهاي امواج گرمايي در سال‌هاي 2010 و 2016 رخ داده است. فراواني تعداد روزهاي همراه با موج گرم روند افزايش و معني داري داشته است و تعداد آن در سال 2010 و 2016 به‌ترتيب 47 و 42 روز بوده است. البته روند افزايشي در تداوم و شدت امواج گرما نيز مشاهده شد. طولاني ترين تداوم براي سال 2013 برابر 13 روز تخمين زده شد. يافته هاي اين پژوهش همچنين نشان داد كه در دو دهه اخير بزرگي موج گرما به بيش از 31 درجه سانتي‌گراد رسيده است. بررسي ارتباط بين تمام شاخص هاي مربوط به موج گرما و آنومالي دماي يزد همبستگي خوبي را نشان داد و ضريب تبيين آنومالي دما و فراواني روزهاي همرا با موج گرما بيشتر از ساير شاخص‌ها و ضريب تعيين (R2) آن تقريبا 0.6108 شد. به‌طوركلي نتايج حكايت از تشديد، تداوم و شدت امواج گرما در شهرستان يزد دارد كه مي تواند حاكي از وقوع رخداد تغيير اقليم به‌ويژه در دو دهه اخير در اين منطقه از كشور به‌عنوان نماينده مناطق خشك كشور باشد. با توجه به روند افزايش دما طي سال‌هاي آينده بر فراواني و شدت و تدوام اين امواج افزوده مي شود. آگاهي از چگونگي روند امواج گرما مي تواند مديران و برنامه ريزان را در راستاي تصميم گيري مديريت خطر در زمينه مصرف بهينه انرژي كمك كند.