معناشناسي معاشرتِ معروف‌مدار در قرآن و مصاديق تفسيري آن

از اصول معاشرت، معاشرت بر مدار «معروف» است. معروف، هر كاري است كه به ديد عقل و نقل، نيكو و زيبا باشد و منكَر هر كاري است كه نزد عقل و نقل ناشناخته باشد. معروف، همه اموري را كه عنوان‌هايي مانند خير، صلاح، فلاح، جميل و حَسَن بر آنها منطبق‌اند، دربرمي‌گيرد و با همين معيار، اموري كه عنوان‌هايي مانند شرّ، فساد و قبيح بر آنها منطبق‌اند، منكَرند. معاشرتِ معروف‌مدار معنايي‌ گسترده‌تر از قانونمداري‌ و عدل‌گرايي‌ دارد و افزون بر رعايت حق‌ قانوني‌ و عادلانه، كارهاي‌ متعالي اخلاقي‌‌ را نيز دربرمي‌گيرد. در قرآن كريم، معروف‌مداري در مصاديقي از معاشرت ياد شده است: در معاشرت با همه مردم؛ با پدر و مادر؛ با زنان؛ با اقشار آسيب‌پذير؛ در سخن گفتن؛ در وصيت؛ در قصاص و ديه.