تجزيه و تحليل جايگاه نويسندگي زنان در مقالات علمي (مطالعه ي موردي: فصلنامه هاي حوزه جغرافيا)

سابقه و هدف: عليرغم افزايش سهم زنان تحصيل كرده در طول زمان، زنان همچنان در سمت ‌هاي دانشگاهي و رهبري، جوايز افتخاري و ارتقاء علمي، نقش كمتري دارند. از آنجا كه يكي از مهمترين نشانگرهاي موفقيت در مشاغل دانشگاهي، تاليف مقالات علمي آن‌ ها است، در اين پژوهش به بررسي الگوي همكاري جنسيتيِ نويسندگان مقالات فصلنامه‌ هاي جغرافيا و آمايش شهري-منطقه‌ اي، جغرافيا و توسعه و مخاطرات محيط طبيعي تا سال ۱۳۹۸ پرداخته شده است. مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر از نظر هدف، كاربردي بوده و به صورت توصيفي پيمايشي انجام شده است. جامعه آماري شامل تمام مقالات نمايه شده و اطلاعات نويسندگان آن ‌ها در مجله ‌هاي حوزه جغرافياي دانشگاه سيستان و بلوچستان مي ‌باشد. بدين‌ منظور، براي هر مقاله عواملي همچون تعداد مقالات چاپ شده در فصلنامه ‌ها، تعداد نويسندگان، تعداد نويسندگان زن، جنسيت نويسندگان اول و رابط، بررسي و با استفاده از آزمون تي مستقل و نرم‌ افزار SPSS و Excel تجزيه و تحليل شده است. يافته‌ها: بررسي ‌ها نشان داد ۳۷/۵ درصد مقالات به ‌وسيله سه نويسنده نوشته شده است كه نشان از تمايل نويسندگان به همكاري در اين حوزه دارد. همچنين فرضيه ‌هاي اصلي تحقيق مبني بر عدم وجود تفاوت در جنسيت نويسندگان اول و رابط رد شد و يافته ‌ها نشان داد كه زنان سهم كوچكي در جايگاه ‌هاي نويسندگي مقالات در اين فصلنامه‌ ها دارند و به ترتيب تنها در ۱۵/۵ و ۱۴/۴ درصد مقالات در نقش نويسنده‌ي اول و رابط حضور داشتند. نتيجه‌گيري: گرچه مشاركت زنان در مقالات چاپ شده در فصلنامه ‌هاي مورد نظر در سال ‌هاي اخير افزايش يافت اما همچنان جاي خالي آن ‌ها در جايگاه ‌هاي اصليِ مقالات به چشم مي ‌خورد و سهم بسيار اندكي در جايگاه اصلي نويسندگان مقالات (نويسنده اول و نويسنده مسئول) دارند.