تحليل علم‌سنجي توليدات علمي حوزه سواد رسانه‌اي و سواد اطلاعاتي

سابقه و هدف: نظر به ضرورت ارتباط دانشگاه و جامعه، هدف اين پژوهش تحليل علم‌سنجي پژوهش ‌هاي حوزه سواد رسانه‌ اي و سواد اطلاعاتي در تحكيم روابط دانشگاه ‌ها با فضاي اجتماعي بوده است. مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر از نوع علم‌ سنجي است. جامعه ‌ي آماري اين پژوهش شامل كليه ‌ي مقاله‌هاي منتشر شده داخلي و خارجي در پايگاه وب‌آوساينس در دوره ‌ي ۱۰ ساله از ابتداي سال ۲۰۱۹۲۰۱۰ در حوزه سواد رسانه‌اي و سواد اطلاعاتي و ارتباط دانشگاه با جامعه است. جهت ترسيم نقشه‌ هم‌تأليفي سازمان‌ها، نقشه چگالي كشورها و همچنين هم‌رخدادي واژگان از نرم‌ افزار VOS viewer استفاده شده است. يافته‌ها: بيشترين و كمترين توليدات علمي در حوزه مورد بررسي به ترتيب در سال‌ هاي ۲۰۱۷ و ۲۰۱۴ بود. بر اساس اطلاعات به‌دست‌آمده از نرم‌افزار VOS viewer، تعداد ۱۳۶ گره و ۳۰۸۴ پيوند در نقشه وجود دارد. موضوعات »آموزش عالي «، »انواع سطوح سواد رسانه‌اي «، »فناوري و تكنولوژي «، و »برنامه آموزشي نوين « بر اساس خوشه‌بندي واژگان پربسامد، به عنوان خوشه‌هاي موضوعي حوزه ‌ي سواد رسانه‌اي و سواد اطلاعاتي شناسايي شدند. همچنين كشورهاي اسپانيا، مكزيك و شيلي در شبكه هم‌ تأليفي مدارك حوزه سواد رسانه‌ اي و سواد اطلاعاتي از بيشترين ميزان چگالي برخوردار بوده‌ اند. تحليل خوشه ‌اي شبكه هم ‌تأليفي كشورها در حوزه سواد رسانه ‌اي و سواد اطلاعاتي و روابط دانشگاه با فضاي اجتماعي نشان مي ‌دهد كه اين شبكه از ۶ خوشه متمايز تشكيل شده است. نتيجه‌گيري: هم ‌آيندي واژگان گوناگوني از خانواده »اجتماع «، »دانشگاه « و »فضاي ديجيتال « در ترسيم نقشه علم، بيانگر اهميت و لزوم ارتباط تنگاتنگ جامعه و دانشگاه در بستر فضاي ديجيتالي و رسانه ‌اي است.