مطالعه علم‌سنجي پژوهش‌هاي حوزه وب معنايي

سابقه و هدف: پژوهش حاضر با هدف تعيين روند ظهور موضوع‌هاي برجسته و ترسيم ساختار فكري پژوهش‌هاي حوزه وب معنايي صورت گرفته است. مواد و روش‌ها: مطالعه حاضر به روش علم‌سنجي و با استفاده از تحليل شبكه‌هاي اجتماعي انجام شده است. جامعه پژوهش شامل كليه برونداد‌هاي پژوهشي حوزه وب معنايي است كه در بازه ‌ي زماني ۲۰۱۹ ۱۹۹۰ در مجلات پايگاه Web of Science نمايه شده است. به منظور گردآوري داده‌ها، كليدواژه »Semantic Web « به دليل جامعيت آن، در فيلد »Topic « كه دربرگيرنده عنوان، چكيده و كليدواژه است، از ابتدا تا سال ۲۰۱۹ مورد جستجو قرار گرفت. در ادامه داده‌هاي ۱۶۱۱۱ مدرك بازيابي شده، در تاريخ ۱۸ مهر ۹۹ (۹ اكتبر ۲۰۲۰) با فرمت »Plain Text « در دسته‌هاي ۵۰۰ تايي استخراج شد و در نهايت ۳۴ فايل در نرم‌افزار CiteSpace منتقل و مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. يافته‌ها: نتايج نشان داد كه رشد اصلي حوزه وب معنايي در قرن ۲۱ رخ داده است. بيشترين آمار انتشارات مربوط به دو بازه ‌ي زماني ۲۰۱۱-۲۰۰۷ و ۲۰۱۶-۲۰۱۴ است. »Michel Dumontier « هم‌زمان با برخورداري از شكوفايي (۸/۵۰) و مركزيت (۱۹) بالا در شبكه هم‌نويسندگي وب معنايي، تاثيرگذارترين نويسنده بود. در كل از بين ۶۲ دانشگاه همكار فعال در حوزه وب معنايي، دانشگاه‌ »Karlsruhe « آلمان ‌هم‌زمان بيشترين شكوفايي (۲۷/۵۶) و عملكرد را داشت. به‌علاوه در اشاره به طبقات موضوعي نوظهور وب معنايي، به ترتيب موضوعات علوم كامپيوتر و كاربردهاي بين‌رشته‌اي، مهندسي، سيستم‌هاي كنترل و خودكارسازي و هوش مصنوعي مطرح شد؛ زيرا به طور هم‌زمان بالاترين مركزيت و شكوفايي را داشتند. نتيجه‌گيري: تحليل شبكه هم‌رخدادي واژگان پژوهش‌هاي وب معنايي نشان داد كه روند زماني ظهور اين واژگان در طي سال‌هاي مختلف از وب معنايي و XML شروع شده و اخيرا بر كليدواژه‌هاي مديريت دانش، تجارت الكترونيك، بازيابي اطلاعات، فراداده، سيستم‌هاي مبتني بر دانش و قابليت‌هاي همكاري شبكه متمركز شده است.