بررسي تغييرات نفوذپذيري و ارزيابي مدل‌هاي آن در تيپ‌هاي گياهي مختلف (مطالعه موردي: حوزه آبخيز الشتر، لرستان)

نفوذ آب به خاك مهم ترين منبع تامين كننده آب براي حيات گياهان مي باشد و نقش اساسي در كنترل آب هاي سطحي و زيرزميني دارد. هدف اين تحقيق بررسي تغييرات نفوذپذيري در تيپ هاي گياهي Annual GrassAstragalus rhodoseminus، Astragalus ecbatanusEuphorbia denticulata، Quercus brantii و Annual Grass مختلف و مدل سازي نفوذپذيري آن ها مي باشد. در اين تحقيق از استوانه هاي مضاعف براي اندازه گيري نفوذ استفاده گرديد. در هر تيپ گياهي سه نمونه برداشت گرديد و شاخص هاي نفوذپذيري و برخي ويژگي هاي خاك مورد اندازه‌گيري قرار گرفت. از آزمون ANOVA براي بررسي تغييرات و از رابطه همبستگي پيرسون براي بررسي روابط نفوذ با پارامترهاي خاكي استفاده شد. همچنين عملكرد مدل هاي گرينآمپت اصلاح شده، فيليپ، كوستياكوف، حفاظت خاك آمريكا و هورتون در برآورد نفوذپذيري مورد ارزيابي قرار گرفت و از معيارهاي سنجش خطاي ضريب ناشسايتكليف، ريشه ميانگين مربعات خطا، ضريب كارايي و غيره براي انتخاب بهترين مدل استفاده شد. نتايج نشان داد كه از فاكتورهاي خاكي مورد بررسي، تنها سيلت تفاوت معني دار در تيپ هاي مختلف نشان داد و اگر چه ميزان نفوذپذيري تفاوت معني داري نشان نداد ولي مقدار متوسط نفوذ در تيپ Astragalus ecbatanusEuphorbia denticulata برابر با cm/h 14.4، بيشترين و در تيپ Annual GrassAstragalus rhodoseminus برابر با cm/h 6.25، كمترين مقدار بود كه تفاوت 2.3 برابري را نشان مي دهد. همچنين نتايج همبستگي نشان داد كه نفوذ بيشترين رابطه را با تخلخل دارد. نتايج مقايسه مدل ها نشان داد كه مدل گرينآمپت اصلاح شده در تيپ هاي Annual GrassAstragalus rhodoseminus، Astragalus ecbatanusEuphorbia denticulata، Quercus brantii و Annual Grass به ترتيب با ضريب كارايي 92.7، 94.5، 97.6 و 88.6 درصد از صحت قابل قبولي نسبت به ديگر مدل ها برخوردار بود كه مي‌توان از اين مدل براي كمي سازي مقدار نفوذ و همچنين تخمين ميزان رواناب در اين تيپ‌هاي گياهي استفاده كرد. نتايج حاكي از تغييرپذيري نفوذ در تيپ هاي گياهي مختلف مراتع مي باشد كه مي بايست در مديريت بهتر اين عرصه ها براي تغذيه سفره هاي آب زيرزميني مدنظر قرار گيرد.