مقايسه تطبيقي محله‌هاي نوساز و قديمي مبتني بر هويت (اسلامي- ايراني) در شهرسازي (نمونه مطالعاتي: حكيميه و نارمك شهر تهران)

هويت اسلامي در محلات شهري به معناي داشتن گرايش و تعلق، به اجتماع محله اي است. محلات قديمي، گرچه امروز به دلايلي نظير فرسودگي زيرساخت‌ها و تغيير نيازهاي شهري، ممكن است در پاسخگويي به برخي انتظارات كاربران فضا با ضعف‌هايي روبرو باشند، با اين حال، از نظر برخي كيفيات همچنان حتي از محلات جديد‌ جذاب‌تر به نظر مي‌رسند. مقايسه نشان مي دهد كه محلات گذشته داراي ساختاري بسامان بوده و هويت اسلامي در محلات را تقويت مي كرده است؛ اما محلات جديد ابتدا ساختار محله را با برج ها و آپارتمان ها كه جمعيت را در آن ساكن كرده تعريف مي كند. هدف پژوهش در دست اقدام شناسايي معيارهاي موثر بر هويت اسلامي در محلات شهري با توجه به شرايط امروزه و همچنين ارزيابي و مقايسه تطبيقي محلات قديمي و جديد نارمك و حكيميه براساس اين معيارها به منظور ارتقاي هويت اسلامي مي باشد. اين پژوهش از نوع توسعه اي بوده و روش آن تطبيقي است براي اين منظور، با استناد و مروري بر ادبيات هويت، معيارهاي آن تبيين و با استفاده از مطالب گردآوري شده، متغيرها مشخص و جهت سنجش هر يك از آنها، تعدادي گويه و سوال تدوين شد كه ساختار پرسشنامه را تشكيل داده‌اند. در نهايت اين پرسش‌نامه در دو محله به صورت تطبيقي سنجيده مي‌شود. پرسشنامه داراي 47 سوال تخصصي جهت سنجش هويت اسلامي محلات شهري است كه نمره گذاري گويه‌ ها براساس طيف ليكرت مي باشد و داده هاي حاصل با استفاده از آزمونT در نرم افزار SPSS مورد تجزيه و تحليل قرار گرفته شد. يافته هاي پژوهش نشان مي دهد كه تفاوت معيارهاي خوانايي، تعاملات اجتماعي و فرهنگ در محلات حكيميه و نارمك با ويژگي هاي كالبدي و اجتماعي متفاوت معنادار و واقعي نيست و تفاوت معيارهاي شناخت و آگاهي، حس تعلق، رضايتمندي، استقلال و آزادي، برازندگي محيطي، دين، تمدن، قلمرو و اتحاد در اين محلات معنادار و واقعي مي باشد به عبارت ديگر اين معيارها در محلات با ويژگي هاي كالبدي و اجتماعي گوناگون، متفاوت است. در نهايت مشخص شد با توجه به آنكه سطح معنادهي (sig) كمتر از 0.05 و حد بالا و پايين اين دو محله با سطح اطمينان 95% منفي بوده، مشخص شد كه ميانگين امتيازات معيارهاي هويت محله اي در محله قديمي نارمك بيشتر از محله نوساز و جديد حكيميه است.