مفهوم‌شناسي نظام قرآن‌بنيان تأمين اجتماعي با تأكيد بر مفهوم حيات طيبه

مفهوم رايج تأمين اجتماعي غالباً در حمايت معيشتي دولت‌ها از افراد جامعه خلاصه مي‌شود. هرچند مفهوم تأمين اجتماعي، برآمده از تعريفي اصطلاحي و معاصر و برگرفته از نگاه سكولار غرب به نيازهاي اين جهاني انسان است، لكن به نظر مي‌رسد اين امر به هيچ وجه مانع از ارائۀ مفهومي جديد از آن نخواهد بود. در پژوهش حاضر و با روش توصيفي ـ تحليلي، مشخصاً به اين مسئله پرداخته شده است كه چگونه مي‌توان مفهومي از نظام تأمين اجتماعي، بر پايه زندگي مطلوب و بر اساس آموزه‌هاي قرآن كريم ارائه نمود؟ قرآن كريم كيفيتي از زندگي انسان را با عنوان «حيات طيبه» معرفي نموده است كه داراي ويژگي‌هايي است؛ از جمله اينكه حياتي دائمي، محصول مراتب ايمان و مصاديق گستردۀ عمل صالح، زندگي كرامت‌مدار، امنيت‌زا و آرامش‌بخش و در نتيجه زندگي شادمانه است. در اين كيفيت از زندگي، تأمين زندگي مادي و معيشتي نه تنها مغفول نيست كه از مهم‌ترين عناصر و مؤلفه‌هاي تشكيل آن است. از سوي ديگر، از آنجا كه بنا بر رويكردهاي متفاوت به كرامت انسان، هدف غايي نظام تأمين اجتماعي حتي در مفهوم شايع آن، تأمين كرامت افراد جامعه معرفي شده است و اين مهم از اهداف اساسي هدايت‌هاي قرآن كريم است، نظام قرآن‌بنيان تأمين اجتماعي داراي ارتباطي تنگاتنگ با مفهوم حيات طيبه به عنوان زندگي مطلوب انسان خواهد بود. نتيجه اينكه اين نظام، نظامي همسو با حيات طيبه و در راستاي تأمين كرامت، امنيت و آرامش هر دو جهانيِ انسان اجتماعي است و دولت اسلامي به معناي حاكميت و به عنوان قدرتمندترين نهاد اجتماعي، بيشترين وظيفۀ تأمين آن را دارد تا جايي كه مي‌توان ادعا كرد كه دولت اسلامي، دولت نظام قرآن‌بنيان تأمين اجتماعي است.