بررسي فقهي دادرسي الكترونيك و آسيب شناسي آن

امروزه با توجه به رشد سريع فنّاوري و مزاياي استفاده از آن، اكثر جوامع پيشرفته به استفاده از دادرسي الكترونيك در نظام قضائي خود رو آورده اند؛ كشور ما نيز از اين امر مستثني نبوده و خصوصاً پس از شيوع ويروس كرونا جهت حفظ سلامت وساير حقوق اصحاب دعوا، پررنگ تر از سابق  به دادرسي الكترونيك روي آورده است. هرچند مزاياي استفاده  از اين نوع دادرسي از جمله تسريع در فرايند رسيدگي، سلامتي اصحاب دعوا، تسهيل جريان رسيدگي و جلوگيري از اطاله دادرسي و ... مي باشد اما با توجه به اين كه امري مستحدث بوده و در گذشته سابقه نداشته است لذا از نظر فقهي با چالش هايي مواجه مي باشد؛ چراكه دادرسي اسلامي در نظام قضائي ما احكام خاصّ خود را دارد و در عصر تشريع اينگونه دادرسي مرسوم نبوده است. برخي از فقها شهادت از راه دور و حتي شهادت كتبي، اعمّ از الكترونيكي و غير آن را نپذيرفته اند؛ برخي ديگر، به لزوم اقرار نزد قاضي فتوا داده اند. با توجه به اين كه امارات قضائي  نيز در رسيدگي هاي محاكم نقش بسزايي دارد و در دادرسي الكترونيك بسيار كم رنگ مي باشد لذا اين امور در دادرسي الكترونيك از نظر فقهي با چالش هاي جدّي مواجه مي باشند. با توجه به تمايل نسبتاً زيادي كه در كشورمان براي استفاده از دادرسي الكترونيك وجود دارد در اين مقاله به بررسي چالش ها ي فقهي حقوقي پيش روي اين نوع از دادرسي در نظام قضائي پرداخته و با آسيب شناسي اين نهاد و شناسايي چالش هاي پيش روي آن، به ارائه راهكار هايي مبتني بر نظامات فقهي مي پردازيم.