تحليل فراشناختي «عمل» در حكمت سينوي

در حكمت سينوي، عمل برپاية مؤلفه هايي همچون قوة مُدرِكه و محركه استوار است و گوناگوني قواي ادراكي و مهم تر از آن، كاركرد سه گانة قوة متخيله (تركيب، تفصيل و محاكات) و اثرپذيري عمل از مزاج، ملكه و شاكله، چهره متفاوتي از فرايند صدور عمل را عرضه مي كند. پرسش اصلي پژوهش حاضر اين است كه براساس تحليل فراشناختي عمل و ظرفيت هاي دروني حكمت سينوي، چند فرايند از صدور عمل مي توان به دست داد. نتايج اين پژوهش بدين شرح اند:برخلاف گزارش هايي كه از حكمت سينوي درباره صدور عمل به دست داده شده است، مي توان گفت ما نه با يك فرايند ساده، بلكه با فرايندهاي گوناگون صدور عمل روبه رو هستيم و دست كم، چهارده فرايند صدور عمل را مي توان از آثار ابن‏ سينا استنباط كرد.برخلاف برخي گزارش ها ابن‏ سينا در مواضع متعدد، دربارۀ محاكات قوه متخيله سخن گفته است.صور و معاني گاهي به صورت اوليه و پيش از تركيب و تفصيل، منشأ صدور عمل مي شوند، گاهي پس از تركيب و تفصيل به عمل مي انجامند و گاه محاكاتي از صورت و معنا منشأ صدور فعل مي شود.چهار گونه كنترل بر عمل به معاونت قواي متخيله و مفكره وجود دارد: كنترل ارادي پايه، كنترل ارادي فوري غيرپايه، كنترل ارادي بلندمدت و كنترل ارادي غيرمستقيم. شايان ذكر است كه تاكنون، پژوهشي درحوزۀ ارائۀ چهارده فرايند از صدور عمل و صور چهارگانة كنترل عمل صورت نگرفته است.