آسيب شناسي سياست‌‌هاي حمايت از بخش كشاورزي ايران

حمايت از بخش كشاورزي، بخش جدايي‌ناپذير اقتصاد كشاورزي به شمار مي‌‌رود. از طرف ديگر، شرايط اقليم ايران به همراه نوسانات قيمت در بازار توليد و نرخ ارز، اهميت اين حمايت‌ها را براي بخش كشاورزي دوچندان كرده است. در اين مطالعه به‌منظور برآورد ميزان حمايت از توليدكنندگان و مصرف‌كنندگان محصولات كشاورزي از شاخص‌هاي حمايت از مصرف‌كنندگان، حمايت از توليدكنندگان و خدمات عمومي بخش كشاورزي استفاده شده است. در ادامه با استفاده از روش دلفي و با توجه به نظر خبرگان به آسيبب‌شناسي و تغيير ساختار حمايت از اين بخش پرداخته شده است. برآورد ميزان حمايت از توليدات كشاورزي نشان‌ مي‌دهد توليدكنندگان به‌طور متوسط 162280 ميليارد ريال به جامعه ماليات غيرمستقيم پرداخته‌اند و از‌اين‌رو حمايت از توليد اين بخش منفي بوده است. همچنين حمايت‌هاي قابل توجهي از مصرف‌‌كننده از طريق سركوب قيمتي انجام شده است و به‌طور متوسط 9090 ميليارد ريال از مصرف‌كنندگان بخش كشاورزي حمايت شده است. در سال‌هاي اخير به دليل تحريم‌ها حمايت از بخش خدمات عمومي به قيمت ثابت سال 1390 كاهش يافته است. همچنين در بعضي از گروه‌هاي محصولاتي وجود حاشيه قيمتي ناعادلانه، هر دو بخش مصرف و توليد را متضرر كرده و حمايت از هر دو گروه منفي بوده است. تحليل خبرگاني از ساختار حمايت از بخش كشاورزي ايران نيز ضرورت اصلاح و تغيير سياستگذاري در اين زمينه را تأييد مي‌‌كند. بنابراين پيشنهاد مي‌‌شود سياست غذاي ارزان از اولويت‌‌ تصميم‌گيران خارج شده و دخالت دولت به سود توليدكننده تغيير كند؛ درعين‌حال قدرت خريد مصرف‌كنندگان از طريق جبران دستمزد و پرداخت‌‌هاي مستقيم افزايش يابد. به منظور حمايت از توليدكننده، كاهش ريسك قيمت و افزايش دريافتي توليدكنندگان از طريق تسهيلات بازاريابي در دستور كار قرار گيرد.