ارزيابي مزرعه‌اي چند قارچ‌كش در كنترل بيماري سوختگي غلاف برگ برنج در شمال ايران

Field evaluation of some fungicides for controling sheath blight disease of rice in north of Iran

بيماري سوختگي غلاف برگ برنج ناشي از قارچ Rhizoctonia solani AG1- IA يكي از بيماري­ هاي مهم برنج از لحاظ اقتصادي در دنيا مي‌باشد. اين بيماري به ­كمك قارچ‌كش‌ها كنترل مي‌شود و تا كنون هيچ رقم مقاوم براي اين بيماري معرفي نشده است. به ­منظور جلوگيري از بروز مقاومت در سويه‌هاي بيمارگر قارچ نسبت به قارچ‌كش‌ها، معرفي قارچ‌كش‌هاي جديد با نقاط اثر متفاوت و متعلق به گروه‌هاي مختلف، از ضروريات مديريت تلفيقي بيماري مي‌باشد. بنابراين، در تحقيق حاضر كارايي قارچ‌كش تيفلوزاميد (Thifluzamide 24% SC) در كنترل بيماري سوختگي غلاف برگ برنج در شمال ايران ارزيابي و با كارايي قارچ ­كش ­هاي ناتيوو و تيلت مقايسه شد. آزمايش به صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك­ هاي كامل تصادفي با سه تكرار در مزارع مؤسسه تحقيقات برنج كشور در رشت و آمل در سال‌ 1398 انجام شد. فاكتورهاي آزمايش شامل نوع قارچ­كش در هفت سطح (تيفلوزاميد در مقادير 200، 250، 300 و 350 ميلي­ليتر در هكتار به­ همراه قارچ­ كش ­هاي ناتيوو و تيلت و بدون استفاده از قارچ­كش به­ عنوان شاهد) و دفعات سم­پاشي در دو سطح (يك­بار 24 ساعت بعد از مايه‌زني مصنوعي بوته ­ها با عامل بيماري و دو بار 24 ساعت و 15 روز پس از مايه‌زني مصنوعي بوته‌ها با عامل بيماري) بودند. صفات اندازه ­گيري شده نيز شامل شدت و وقوع بيماري سوختگي غلاف برگ و عملكرد محصول بود. نتايج به­دست آمده از اين آزمايش نشان داد كه براي كنترل بيماري سوختگي غلاف برگ برنج در استان‌هاي گيلان و مازندران، يك­بار سم­پاشي مزرعه با قارچ‌كش تيفلوزاميد با غلظت 300 ميلي­ليتر در هكتار ضروري است، اما در صورت فراهم بودن شرايط براي توسعه و تشديد بيماري، تكرار سم­پاشي به فاصله 15 روز بعد از سم‌پاشي اول توصيه مي‌شود. همچنين براي جلوگيري از بروز مقاومت در مقابل قارچ‌كش‌ها و نيز استفاده تناوبي از آن­ها، مي‌توان از قارچ‌كش‌هاي ناتيوو و يا تيلت در تناوب با قارچ‌كش تيفلوزاميد استفاده كرد.

Sheath blight disease of rice caused by Rhizoctonia solani AG-1 IA has been recognized as an economically significant disease. No resistant cultivar has been reported so far, and rice ShB management has been mainly leaning on chemical fungicide applications. To prevent resistance to fungicides in pathogenic fungal strains, introducing new fungicides with different effect points and belongs to other groups is essential for integrated disease management. Thus, in 2019, the efficacy of the fungicide Thiflozamide 24% SC was studied on control of rice sheath blight disease in the north of Iran. A research project were designed with a randomized complete block design in three replications and 14 treatments by Thifluzamide, Nativo and Tilt fungicides. Six spray treatments were performed in one step, 24 hours after plant infestation with the casual agent. Another six spray treatments were performed in two steps, 24 hours and 15 days after plant infestation with the casual agent. Eventually, the efficacy of treatments on relative lesion height (RLH), incidence, and grain yield were surveyed. Data were subjected to the analysis of variance (SAS, 2003). Means among the treatments were compared based on Tukey’s test at the 0.05 probability level. The results showed that one spraying step with Thifluzamide 24% SC fungicide (300 ml/ha dosage) is recommended for Guilan and Mazandaran provinces. If the conditions are suitable for the disease development, it is necessary to repeat the spraying with Thifluzamide 24% SC fungicide (300 ml/ha dosage) 15 days after the first spraying. In order to prevent the possibility of resistance, Nativo and Tilt fungicides are suggested as an alternative or intermittent use of Thifluzamide fungicide.