نوع‌شناسي اخبار جعليِ شبكه‌هاي اجتماعي در بافت مصرف ايران، الگوي مفهومي مردم‌نگارانه

هدف: خبر جعلي مفهومي قديمي است كه در دنياي امروز بار ديگر در كانون توجه قرار گرفته است؛ اما در ادبيات بازاريابي و رفتار مصرف‌كننده ايران، كمتر به اين موضوع پرداخته شده است. خبر جعلي در بازاريابي و رفتار ‌مصرف‌كننده به پديده زيان‌باري بدل شده و ممكن است به برندها و شركت‌ها آسيب برساند. هدف اين پژوهش شناسايي و ارائه انواع خبر جعلي موجود در بافت مصرف ايران و ابعاد آن است. روش: در اين پژوهش كيفي و بنيادين، داده‌ها با مصاحبه‌هاي نيمه‌ساختار يافته به‌صورت ميداني جمع‌آوري شدند. جامعه هدف، كاربران شبكه‌هاي اجتماعي در ايران بودند. روش نمونه‌گيري قضاوتي، غيراحتمالي و گلوله برفي بود و با توجه به اشباع تئوريك، ۱۶ مصاحبه انجام شد. تحليل داده‌ها با استفاده از نسخه 8 نرم‌افزار اطلس تي‌آي انجام شد. يافته‌ها: در پژوهش حاضر براي نخستين بار، ۵ نوع خبر جعلي در بافت مصرف ايران شناسايي شد. پيش از اين دو نوع شبه‌علم و تئوري توطئه در ادبيات سياسي خارج از ايران مشاهده شده بود؛ اما خبر جعلي سلامت، ضديت با علم و نزديكي به نظام سياسي حاكم براي نخستين بار در ادبيات بازاريابي معرفي شده است. نتيجه‌گيري: با توجه به نوآورانه‌بودن يافته‌ها، اين يافته‌ها مي‌‌واند براي بازاريابان و پژوهشگران حائز اهميت باشد. پذيرش خبر جعلي به‌عنوان اطلاعات موجود در بافت مصرف كشور، نوع‌شناسي آن و اتخاذ گام‌هاي مناسب براي ارائه اطلاعات به مصرف‌كننده، به حفظ وجهه و تصوير برند و محصول كمك مي‌كند.