واكاوي الگوي توانمندسازي اجتماع‌محور در روستاهاي منطقه مكران

Analysis of Community-Based Empowerment Model in Villages of Makran Region in Iran

الگوهايي گوناگون از توانمندسازي جوامع محروم ارائه شده است، ولي تناسب آنها با شرايط جغرافيايي و زماني مناطق مختلف امكان استفاده از آنها را محدود مي‌كند. در نگاهي كلي، الگوي توانمندسازي از سوي متخصصان بهداشت و روان‌شناسي، مديريت و جامعه‌شناسي و نيز صاحب‌نظران مسائل اجتماعي در جهان بسط و توسعه يافته است. هدف مطالعه حاضر دستيابي به الگويي براي توانمندسازي جوامع محروم در منطقه مكران با تاكيد بر رويكرد توانمندسازي اجتماع محور در مناطق روستايي بود. بدين منظور، با توجه به جامعه مورد نظر، از روش كيفي به‌طور غالب استفاده شد و در عين حال، براي سنجش سطح توسعه و دستيابي به نمونه‌هاي آزمايشي، روش كمي به‌كار رفت. ابزار اصلي جمع‌آوري اطلاعات، گروه متمركز در سطوح مختلف به‌همراه مشاهده مشاركتي بود. يافته‌هاي پژوهش نشان داد كه بايد توانمندسازي هم «از پايين به بالا» و هم «از بالا به پايين» اجرا شود؛ به‌ويژه، توانمندسازي در اين جامعه مجموعه‌اي درهم‌تنيده از توانمندسازي افراد، نهادها و حكمرانان و نيز مديران و كارشناسان سازماني است. از اين‌رو، بايد الگوي توانمندسازي بر پايه اين سه گروه و با تاكيد بر آموزش عمومي و مهارتي طراحي شود.

Various models of empowerment of deprived and poor communities have been provided, but their adaptation to different geographical and temporal conditions and contexts with different social, cultural and economic conditions limits their use. At a glance, the empowerment model has been developed by psychologists and health, management and human resources professionals as well as sociologists and social scientists. Therefore, this study aimed at achieving a model for empowering disadvantaged communities in Makran region of Iran with emphasis on the community-based empowerment approach in the rural areas. For this purpose, according to the concerned society, the qualitative method was used predominantly; at the same time, quantitative methods were used to measure the level of development and to obtain experimental samples. The main tool for data collection was a focus group at different levels with participatory observation. The research findings showed that empowerment should be implemented both "bottom-up" and "top-down"; in particular, empowerment in this community was an intertwined set of empowerments of individuals, institutions and government administrators as well as managers and organizational experts. Therefore, the empowerment model should be designed based on these three groups and with emphasis on general and skill training.