تدوين الگويي براي مديريت مخاطرات طبيعي و پايداري نواحي شهري و روستايي نمونه: زمين‌لغزش در منطقه‌ رودبار

مديريت مخاطرات محيطي ازجمله موضوعات محوري در دانش مخاطرات است و بر اقداماتي نظير شناسايي، پهنه‌بندي و تفسير نواحي مخاطره‌آميز با هدف كاهش مخاطرات مبتني است. تحقق اهداف و چشم‌اندازهاي اين دانش، نيازمند مجموعه اقدامات و مطالعات پيوسته‌اي در چهارچوب يك الگوي مديريتي است كه از گام‌هاي متعددي تشكيل شده است. به همين منظور نوشتار حاضر مي‌كوشد با تدوين الگوي مديريتي، مخاطرات طبيعي مسلط در منطقه‌ رودبار را در هشت گام اصلي بررسي كند. در اين زمينه در گام‌هاي نخستين، تعيين مباني نظري مخاطرات و مخاطرات مسلط در منطقه‌ مدنظر و طبقه‌بندي مخاطرات طبيعي انجام شد تا شرايط ارزيابي مخاطرات فراهم شود. در اين مرحله به كمك روش تحليل شبكه و تعيين معيارهاي پيشنهادي در زمين‌لغزش، مسير الگوي مديريتي مخاطرات ادامه يافت. اين معيارها در دو خوشه‌ اصلي مخاطرات طبيعي و زيست‌محيطي طبقه‌بندي شد. در مرحله‌ بعد با تهيه‌ لايه‌هاي اطلاعاتي از عناصر مزبور و ارزش‌گذاري آنها، اين لايه‌ها در محيط ARCGIS تحليل و نقشه‌ نهايي پهنه‌بندي زمين‌لغزش در محدوده‌ شهري و روستايي رودبار با درجات خطر كم ‌(4‌ درصد)، متوسط ‌(‌71 درصد) و زياد (‌25 درصد) تعيين شد. نتايج به‌دست‌آمده در گام بعدي با وضعيت نواحي شهري و روستايي ارزيابي شد تا زمينه‌هاي مؤلفه‌هاي ظرفيت جغرافياي طبيعي و انساني كاهش مخاطرات مشخص شود. در انتها ضمن مطالعه‌ تمهيدات سخت‌افزاري و نرم‌افزاري مورد نياز دولت مركزي، شيوه‌هاي بازنگري در خدمات‌رساني، آستانه‌هاي خطر و شيوه‌هاي مقاوم‌سازي و آموزش ساكنان مطالعه شد.