تحليل فضايي و سطح‌بندي مناطق پانزده‌گانه‌ كلان‌شهر اصفهان برمبناي توزيع آلودگي هوا

آلودگي هوا، مهم‌ترين آلودگي زيست‌محيطي در كلان‌شهرهاي كشور، سلامت شهروندان را تهديد كرده است. از عمده‌ترين دلايل اين معضل، بي‌توجهي به عوامل فضايي تأثيرگذار بر آلودگي هوا در نظام برنامه‌ريزي شهري است. اين ضعف به‌موازات آشنايي ناكافي با روش‌هاي ارزيابي آثار اقدامات توسعه بر بروز آلودگي هوا، مانع از تصميم‌گيري‌هاي درست و اقدامات لازم براي پيشگيري يا كاهش آثار آلودگي هوا شده است. پژوهش حاضر با هدف تحليل و سطح‌بندي مناطق پانزده‌گانه‌ كلان‌شهر اصفهان براساس توزيع فضايي آلودگي هوا انجام شده است. در اين زمينه از پارادايم پژوهش تركيبي (كمي و كيفي) استفاده و اطلاعات مورد نياز با روش‌هاي كتابخانه‌اي و ميداني گردآوري شد؛ ضمن اينكه براي تحليل داده‌ها از روش‌هاي تحليل فضايي (تحليل تراكم و تحليل فاصله‌ اقليدسي) و سنجش از دور، براي وزن‌دهي به معيارها و شاخص‌ها از روش سوارا (SWARA) و براي سطح‌بندي مناطق از روش شكست‌هاي طبيعي بهره گرفته شد. نتايج پژوهش حاكي است توزيع فضايي آلودگي هوا در سطح مناطق پانزده‌گانه‌ كلان‌شهر اصفهان نامتوازن است؛ به گونه‌اي كه در مناطق 7، 8، 13 و 14 عمدتاً به‌واسطه‌ تأثيرپذيري از فعاليت‌هاي ناسازگار از قبيل صنايع مجاور و درون شهر و پايانه‌ها، وجود معابر و تقاطع‌هاي پرتردد و رعايت‌نشدن حريم ساخت‌وساز براي آنها و تمركز جمعيت، آلودگي هوا در وضعيت نامناسب‌تري نسبت به ساير مناطق است.