برآورد مراحل اصلي فنولوژي درخت پرتقال با استفاده از سنجش از دور نمونه‌ پژوهش: باغ‌هاي جنوب شرق استان فارس

فنولوژي، شاخصي كليدي در رشد و نمو گياهان است و نقشي مهم در نظارت بر پوشش گياهي دارد. در اين پژوهش، مراحل اصلي فنولوژي پرتقال شامل تشكيل جوانه‌ برگ و ميوه، شكفتن جوانه‌ برگ و ميوه، ميوه‌دادن و برگ‌دادن، رشد ميوه و برگ‌دادن، رسيدن ميوه و سيكل خواب با استفاده از سنجش از دور بررسي شد. منطقه‌ مطالعه‌شده، يك باغ پرتقال در كشور ايران در جنوب شرقي استان فارس و در فاصله‌ 25كيلومتري شهر داراب در روستاي فسارود است. بدين منظور داده‌هاي مشاهداتي شامل داده‌هاي فنولوژي و آب‌وهوايي در بازه‌ زماني ده‌ساله (1385 تا 1395) جمع‌آوري شد. نخست تصاوير سنجنده‌ موديس براي سال 1385 تا 1395 با توجه به داده‌هاي زميني و نقشه‌هاي 1:25000 سازمان نقشه‌برداري زمين‌مرجع شدند. اين تصاوير براي محاسبه‌ شاخص‌هاي پوشش گياهي سنجش از دوري شامل شاخص تفاضلي نرمال‌شده‌ پوشش گياهي (NDVI)، شاخص وضعيت پوشش گياهي (EVI) و شاخص شرايط دمايي (TCI) استفاده شد. درنهايت در ارزيابي عملكرد شاخص‌هاي سنجش از دوري در مدل‌سازي مراحل فنولوژي، ضريب همبستگي ميان اين شاخص‌ها و داده‌هاي زميني محاسبه شد. بيشترين مقدار ضريب همبستگي بين TCI وحداكثر دما برابر با 953/0 و كمترين ضريب همبستگي بين NDVI و حداكثر رطوبت برابر با 04/0 به دست آمده است. نتايج ضريب همبستگي حاكي است شاخص‌هاي به‌دست‌آمده از روش سنجش از دور با استفاده از تصاوير ماهواره‌اي به‌خوبي تغييرات مراحل اصلي فنولوژيكي را نشان مي‌دهد؛ از سوي ديگر برمبناي اين شاخص‌‌ها مي‌‌توان بدون برداشت زميني و مشاهده‌ فيزيكي از روند تغييرات فنولوژي گياه آگاه شد.