مديريت بهينه آب متناسب با تغييرات اقليمي در دشت اروميه

Efficient Water Management under Climate Change in Urmia Plain

سوء مديريت در چند دهه اخير در كشور و استفاده بيش از حد از منابع آب زيرزميني و سطحي براي تأمين آب مورد نياز در بخش كشاورزي باعث پايين آمدن سطح آب‌هاي زيرزميني و خشك شدن بسياري از رودخانه‌ها شده است. به‌علاوه تغييرات آب و هوايي فشار مازاد بر منابع آب وارد كرده است. متناظر با اين تغييرات لازم است تا برنامه‌هاي مديريتي آب اصلاح شود. در اين مطالعه با بررسي داده‌هاي هيدرواقليمي از قبيل دما و بارش در حوضه مطالعاتي اروميه، ابتدا مشخص مي‌شود كه چه گياهاني براي اين منطقه مناسب هستند، به‌نحوي كه براي آبياري آنها حتي‌المقدور فقط از بارش استفاده شود. سپس بهترين زمان براي كشت محصول در طول سال تعيين مي‌شود. براي اين كار، ميزان نياز آبي روزانه هر گياه، با توجه به عوامل تأثيرگذار بر آن از قبيل شرايط آب و هوايي منطقه، نوع گياه و مرحله رشد گياه، و همچنين تعداد روزهايي كه هر گياه براي رشد كامل (از زمان ظهور تا بلوغ كامل گياه) نياز دارد، محاسبه مي‌شود. نتايج اين پژوهش گياه انگور را به‌عنوان مناسب‌ترين كشت پيشنهاد مي‌دهد و نشان مي‌دهد كه با توجه به افزايش دما در فصل بهار، در راستاي كاهش نياز آبياري گياهان و استفاده مناسب از رطوبت خاك در فصل بهار، بهتر است كشت گياهان از جمله گياه جو زودتر انجام گيرد.

Improper water managements and overuse of surface water and groundwater mainly for agricultural purposes in Iran have led to the drying of many rivers and groundwater. Climate change adds an extra pressure on the water resources. These changes indicate the necessity of adjustment in water management plans. This study used hydroclimatic variables including precipitation and temperature in Urmia Plain to find appropriate crops that needed the minimum irrigation water. In addition, the best time for planting each crop is determined. To find the proper crops for the region, the daily water, as required for each crop, was calculated based on climate condition, crop type, and crop growth stage. The results indicates that grape could be the best crop for the region. In addition, early planting (e.g. in spring) reduced the irrigation water needed due to more rain and soil moisture in spring than summer, which could provide crop water requirement. On the other hand, the increased temperature in spring could satisfy heat units required for the fully grown plants like barley.