بررسي مروري اپيدميولوژي ليشمانيوز در ايران و خاورميانه در دو دهه اخير

ليشمانيوز يكي از بيماري‌هاي فراموش‌شده در جهان است كه به طور وسيعي افراد فقير را به‌ويژه در كشورهاي در حال توسعه مبتلا مي‌كند، هم‌اكنون 350 ميليون نفر در معرض خطر ابتلا قرار دارند و سالانه دو ميليون مورد جديد گزارش مي‌شود كه 1.5 ميليون مورد آن ليشمانيوزجلدي و بقيه مربوط به ليشمانيوز احشايي است. بخش تحقيقات بيماري‌هاي گرمسيري سازمان جهاني بهداشت (TDR) ليشمانيوز را در گروه اول، جزو بيماري‌هاي نوپديد و كنترل‌نشده قرار داده است كه ﺑـﻪ ﺳـﻪ ﻓـﺮم ﺟﻠﺪي، اﺣـﺸﺎيي و ﺟﻠﺪي مخاطي ظاهر مي‌شود. 90 درصد اشكال ليشمانيوز جلدي در كشورهاي ايران، افغانستان، نپال، سوريه، عربستان سعودي و پرو اتفاق مي‌افتد. ليشمانيوز احشايي از لحاظ شرايط جغرافيايي به پنج نوع مختلف تقسيم‌بندي شده است. نوع اول ليشمانيوز نوع هندي است كه انسان مخزن بيماري و پشه خاكي (فلبوتوموس آرژنتي پس) ناقل بيماري است. نوع دوم ليشمانيوز آفريقايي يا سوداني است كه در كشورهاي سودان وكنيا شايع است. مخازن بيماري، جربيل، سمور، سگ وگربه است و ناقل بيماري پشه (فلبوتوموس ارينتاليس) است. نوع سوم ليشمانيوز نوع روسي است كه در كشور تركمنستان و در قفقاز (اتحاد جماهير شوروي سابق) شيوع دارد و سگ و روباه از مخازن اصلي بيماري و پشه (فلبوتوموس آركابلنسيس) ناقل بيماري است. نوع چهارم ليشمانيوز آمريكايي است كه كشورهاي آمريكايي را درگيركرده است و سگ و شغال مخزن بيماري و پشه (فلبوتوموس اينترمديوس) ناقل بيماري است. نوع پنجم ليشمانيوز نوع مديترانه‌اي و يا خاورميانه‌اي است كه در ايران در استان‌هاي خوزستان، فارس، اصفهان، چهارمحال‌و‌بختياري، اردبيل وخراسان وجود دارد و به طوركلي، كالاآزار در خاورميانه بين افراد زير10سال شايع است