كليدواژه :
امكان كشت , تحليل خوشه اي , گياه كم آب , خشكسالي , كشت زعفران
چكيده فارسي :
امروزه به منظور افزايش بهره‌وري منابع آب و خاك در شرايط خشكسالي كشور و همچنين نظر به خروج از اقتصاد تك محصولي و رسيدن به توسعه پايدار اقتصادي، كشت‌هاي نوين به‌ويژه زعفران در مناطق مستعد بسيار حائز اهميت است. لذا، هدف پژوهش حاضر بررسي امكان كشت زعفران از ديدگاه كشاورزان روستاهاي شهرستان ارسنجان بود. روش انجام پژوهش حاضر كمّي و از نوع پيمايش بود. جامعه آماري شامل تمامي كشاورزان روستاهاي شهرستان ارسنجان در سال زراعي 1398-1397 بودند كه از اين تعداد، 115 نفر به روش نمونه‌گيري تصادفي ساده انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار پژوهش، پرسشنامه محقق ساخته بود كه روايي ظاهري و محتوايي آن توسط اساتيد دانشگاهي و پايايي مؤلفه‌هاي آن با يك مطالعه مقدماتي و تعيين آلفاي كرونباخ بيشتر از 0/5 حاصل شد. نتايج حاصل از آزمون تي تست نشان داد كه امكان كشت زعفران با توجه به مقدار ميانگين متغيرهاي نگرش كشاورز (3/83) و ويژگي‌هاي نوآوري محصول شامل مزيت نسبي (3/37)، آزمون‌پذيري (3/20)، سازگاري (3/42) و قابليت رؤيت (3/14) در منطقه وجود دارد. در ادامه با تحليل خوشه‌اي، كشاورزان مورد مطالعه به سه دسته مثبت‌گرايان تنگ‌دست، اعتدال‌گرايان مرفه و منفي‌گرايان تنگ‌دست تقسيم شدند. پنجاه درصد از كشاورزان كه در دسته منفي‌گرايان تنگ‌دست قرار گرفتند، بر اين عقيده‌اند كه امكان كشت با توجه به ويژگي‌هاي اقتصادي، اجتماعي آنها و ديدگاه-شان نسبت به نوآوري، وجود ندارد. .در نهايت پيشنهاد مي‌گردد كه كشاورزان با توجه به دسته‌بندي در گروه‌هاي مختلفي كه قرار مي‌گيرند، بسترهاي لازم براي بهتر شدن شرايط اقتصادي كشاورزان با ساز و كارهايي نظير تسهيلات بانكي كم‌بهره و بسته‌هاي حمايتي-كشاورزي، ترويج، كلاس‌ها و كارگاه‌هاي ترويجي، قرارداد با مراكز تحقيقات جهت بازديد از مزارع نمايشي نظير مزارع نتيجه‌اي و طريقه‌اي بستر لازم جهت تأثيرگذاري روي ساير كشاورزان تسهيل شود.
چكيده لاتين :
Nowadays, modern crop cultivation like saffron is very important for increasing the productivity of
soil and water resources especially under drought stresses and leaving the single-product economy
and achieving sustainable economic development especial in susceptible regions. Therefore, the aim
of the present study was to investigate the possibility of cultivation of saffron from the attitude of
farmers in villages of Arsanjan County. The survey method was used. The statistical population has
consisted of all farmers in the Arsanjan villages, Iran during 2018-2019 growing season. One
hundred and fifteen samples were selected and studied by simple random sampling with the
proportional assignment. The research instrument was a researcher-made questionnaire that the
face and content validity was assessed by university professors and the reliability of its components
achieved by a pilot study with Cronbach's alpha in the range was calculated 0.5-0.8. The results of
t-test showed that saffron cultivation was possible with respect to the average value of the variables
of farmer attitude (3.83) and the characteristics of crop innovation including comparative advantage
(3.37), testability (3.20), adaptability (3.42) and visibility (3.14) in the area. Also, by cluster analysis,
the studied farmers were divided into three groups: poor positive, poor moderate, and poor negative
attitude regarding the crop cultivation. Fifty percent of farmers, who stay on the category of poor
negative attitude, believed that there was an impossible condition about saffron cultivation with
regard to their economic, social characteristics and their view of innovation.Finally, it was suggested
that farmers, according to the classification into different groups that fall into the necessary contexts
for improving the economic conditions of farmers with mechanisms such as low-income banking
facilities and agricultural support packages, extension, classes and extension workshops. Facilitate
contracts with research centers to visit demonstration farms, such as productive farms, and bedrock
methods to influence other farmers.
