تعيين بهترين گونه و سن نهال اسكنبيل جهت كشت در شن‌زارهاي كاشان

Determination of the best species and age trees Calligonum for planting in the Kashan sand dunes

تثبيت بيولوژيك شن­زارها يكي از راه­هاي جلوگيري از فرسايش بادي و ايجاد طوفان­هاي شن و ماسه مي‌باشد. اسكنبيل يكي از گونه­هاي گياهي است كه به سبب ساختار ريشه­اي منحصر بفرد، توان استقرار در شنزارها و تثبيت آنها را دارد. در اين تحقيق برآنيم كه مناسبترين گونه و سن درختچه اسكنبيل جهت كاشت در سه نقطه مختلف ريگ بلند كاشان را بررسي نماييم. اين تحقيق در قالب طرح آماري اسپليت پلات (كرت­هاي خرد شده) بر پايه بلوك­هاي كامل تصادفي با متغييراصلي سن، عامل فرعي گونه، با چهار تكرار و در سه نقطه از نوار ريگ بلند كه از نظر فرم تپه‌‌ها، ارتفاع، پوشش گياهي و تأثير فرسايشي طوفان­ها متغير بوده و در مجموع نماينده ويژگي­هاي اكولوژيكي بندريگ مي‌‌باشند، به مرحله اجرا گذاشته شد. تجزيه واريانس داده‌‌ها نشان داد كه اختلاف بين مكان‌هاي مختلف و سن نهال‌ها و گونه‌‌هاي متفاوت اسكنبيل در سطح احتمال يك درصد، معني‌‌دار مي‌‌باشد. در هر سه گروه سني، Calligonum turkestanicum با 15/61 درصد داراي بيشترين استقرار و C. comosum در رتبه دوم و گونه‌‌هاي C. schizopterum , C. bungei به ترتيب در رتبه‌هاي سوم و چهارم قرار دارند. منطقه سيازگه با ميانگين 7/59 درصد بالاترين ميزان درصد استقرار نهال­ها را به خود اختصاص داده است. نهال­هاي سه ساله با ميانگين 7/58 درصد با نهال­هاي دو ساله با ميانگين 01/57 درصد اختلاف معني­دار نداشته و با نهال­هاي يك­ساله با ميانگين 84/53 درصد در سطح احتمال يك درصد اختلاف معني­دار دارند. بر اين اساس، استفاده از نهال‌هاي دوساله C.turkestanicum و نهال‌هاي سه ساله C. comosum جهت تثبيت شن در منطقه كاشان توصيه مي‌گردد.

Biological stabilization of dunes is one way to prevent wind erosion and the creation of sandstorms. Clligonum is one of the plant species that due to its unique root structure can settle in the dunes and stabilize them. In this study, we intend to investigate the most suitable species and age of Calligonum shrub for planting in three different points of Kashan long sand. This research is in the form of split-plot (split plots) based on the randomized block design. Analysis of variance showed that the differences between different locations and the age of different seedlings and species of Calligonum were significant at the level of (p≤0.01). In all three age groups, Calligonum turkestanicum with 61.15% had the highest establishment, and C. comosum is in the second rank, and C. schizopterum and C. bungei species were in the third and fourth ranks, respectively. Siazgeh region, with an average of 59.7%, has the highest percentage of seedlings. Three-year seedlings, with an average of 58.7%, had no significant difference with two-year seedlings with an average of 57.01% and with one-year seedlings with an average of 53.84% at the level of (p≤0.01).Accordingly, the use of 0biennial C. turkestanicum seedlings and three-year C. comosum seedlings is recommended for sand stabilization in Kashan region.