بررسي زمينه‌ها، انگيزه‌ها و نقش عبدالرحمن بن ملجِم مرادي در شهادت امام علي (ع)

اين تحقيق به بررسي و بازسازي نقش عبدالرحمن بن ملجم مرادي و عوامل اثرگذار در مسئله شهادت امام علي (ع) مي‌ پردازد و نقش فرهنگ قومي، نظام اجتماعي و طبقات اثرگذار را در شكل‌گيري و جهت‌دهي تحولات تاريخ صدر اسلام برجسته مي‌ سازد. بر اساس تحقيق روشن مي‌ گردد؛ مخالفان امام علي (ع) ائتلاف كرده و در مسئله توطئه و ترور آن حضرت وفاق داشتند. ظهور خوارج و تعامل آنها با اين گروه فرصتي را فراهم آورد تا جبهه مخالفان قوت بيشتري بگيرد و ترور آن حضرت توسط ابن ملجم صورت بگيرد. او در انجام اين امر مصمم و آگاهانه عمل كرد. ابن ‌ملجم شخصيتي برخاسته از نظام قبيله‌ اي، فرهنگ بدوي و كج‌ انديشي ديني بود. مواضع و عملكرد او و جريان ائتلافي در مسئله شهادت امام علي (ع) در راستاي اين تفكر قرار داشت. در پژوهش‌ هاي انجام شده تنها برخي روايت‌ هاي تاريخي مرتبط با ابن ملجم بررسي شده و خالي از تحليل انتقادي يا ارزيابي سندي و محتوايي است. هم چنين در اين تحقيقات متغيرهاي اثرگذار در مسئله شهادت امام علي (ع) مورد غفلت واقع‌ شده و آن را ناشي از خشونت و تزلزل اخلاقي و اجتماعي ابن ملجم و گرايش‌هاي افراطي وي مي‌ دانند. در اين جستار روش تحقيق تاريخي است و با مراجعه به منابع، روايت‌ هاي موجود درباره نقش ابن ملجم در مسئله شهادت امام علي (ع) و عوامل و متغير هاي مؤثر در اين زمينه صورت‌ بندي، مستند سازي، تبيين، ارزيابي و تحليل انتقادي مي‌ گردد.