تحليل جايگاه دانش بومي در توسعه فضاهاي پيراشهري با تأكيد بر زيست پذيري اقتصادي ـ اجتماعي مورد: روستاهاي منطقه ۱۹ تهران

امروزه يكي از مسائلي كه توجه برنامه‌ريزان را به خود جلب كرده، بررسي نقش دانش بومي در توسعۀ و زيست‌پذيري نواحي مي‌باشد. دانش بومي، بخشي از سرمايه ملي هر قوم است كه باورها، ارزش‌ها، روش‌‌ها و آگاهي‌هاي محلي و دانش اكولوژيك آنها از محـيط زندگيشان را در بر مي‌گيرد. دانش بومي، حاصل قرن‌ها آزمون و خطا در محيط طبيعي، اقتصادي و اجتماعي است. در اين راستا هدف پژوهش حاضر تحليل جايگاه دانش بومي در توسعه فضاهاي پيراشهري با تاكيد بر زيست‌پذيري اقتصادي و اجتماعي (مورد مطالعه: روستاهاي منطقه ۱۹ تهران)، مي‌باشد. تحقيق حاضر از نظر روش تحقيق توصيفي-تحليلي و از نظر ماهيت، كمي و به لحاظ هدف كاربردي – توسعه‌اي است. ابزار گردآوري اطلاعات براي بررسي جايگاه مناطق روستايي منطقه 19 از نظر كاربست دانش بومي در راستايي زيست‌پذيري در قالب معيارهاي اقتصادي، اجتماعي، 24 زيرمعيار است. در بخش توصيفي و استنباطي (نتايج مرتبط به تجزيه‌ و تحليل داده‌ها) از تكنيك‌هاي تحليل رابطه خاكستري (GRA) و نرم‌افزار SPSS استفاده مي‌گردد. نتايج آزمون اسپيرمن نشان داد بين دانش بومي در روستاهاي منطقه 19 تهران و زيست‌پذيري اقتصادي و اجتماعي با مقدار ضريب همبستگي اسپيرمن 751/ 0، ارتباط معنادار و مثبتي وجود دارد. همچنين نتايج آزمون T نشان داد مؤلفه اقتصادي بيشترين اثرپذيري را از دانش بومي در راستاي زيست‌پذيري مناطق روستايي منطقه 19 داشته است. نتايج تحليل رابطه خاكستري (GRA) نشان داد، روستاي مرتضي‌گرد با كسب ميزان امتياز خاكستري (0.633)، در جايگاه اول از نظر كاربرد دانش بومي در راستاي ارتقاي زيست‌پذيري در بين روستاهاي مورد مطالعه قرار مي‌گيرد.