كليدواژه :
آلودگي خاك , استخراج گياهي , تجمع فلزات سنگين , Gundelia tournefortii
چكيده فارسي :
كارخانههاي سيمان يكي از منابع عمده آلودگي اكوسيستمها هستند. هدف از تحقيق حاضر ارزيابي توانمندي گياه‌پالايي گونهGundelia tournefortii در جذب عناصر كادميوم، سرب و نيكل در اكوسيستمهاي مرتعي اطراف كارخانه سيمان ياسوج و تغييرات غلظت فلزات سنگين با فاصله گرفتن از كارخانه است. جهت نمونهبرداري از گياه و خاك، فواصل 0 تا 500، 500 تا 1000 و 1000 تا 1500 متري از كارخانه انتخاب شدند در هر محدوده، 5 نمونه گياهي همراه با ريشه و 5 نمونه خاك، از عمق ريشهدواني گونه tournefortii G. برداشت شد. شاخصهاي فاكتور انتقال (Translocation Factor) (TF)، فاكتور تجمع بيولوژيكي (Bio Concentration Factor) (BCF) و ضريب تجمع بيولوژيكي (Biological Accumulation Coefficient) (BAC) جهت ارزيابي توانمندي گونه G. tournefortii استفاده گرديد. نتايج نشان داد مقدار TF گونه G. tournefortii براي فلزات سنگين سرب، نيكل و كادميوم بزرگتر از يك است. بنابراين گونه G. tournefortii ميتواند طي عمل گياه استخراجي باعث جذب و استخراج فلزات سرب، نيكل و كادميوم شود. نتايج حاصل از بررسي غلظت سرب، نيكل و كادميوم خاك در محدودههاي مورد بررسي نشان داد بين غلظت فلزات سرب، نيكل و كادميوم در محدودههاي مورد بررسي اختلاف معنيداري وجود دارد ( 01/0 >p). با فاصله گرفتن از كارخانه، غلظت فلزات مورد مطالعه خاك روند كاهشي داشت. نتايج نشان داد كه ميانگين غلظت سرب، نيكل و كادميوم كمتر از حداكثر مقدار مجاز آن در خاك است. بهطور كلي، با توجه به اينكه غلظت فلزات سنگين در اكوسيستم در حال افزايش است و به وسعت اراضي آلوده افزوده ميشود استفاده از گونههاي گياهي بومي براي جذب فلزات سنگين از محيط و كاهش آلايندهها ميتواند موثر باشد.
چكيده لاتين :
Cement factories are one of the sources of ecosystem contamination. The purpose of this study was to evaluate the capability of Gundelia tournefortii species in the absorption of cadmium, lead, and nickel elements in rangeland ecosystems around the Yasouj cement factory and changes in the concentration of heavy metals with from the factory. For sampling plant and soil, distances 0 to 500, 500 to 1000, and 1000 to 1500 meters were selected, and in each range, five plant samples with root and five soil samples were gathered from the root depth of G. tournefortii. Indicators of Translocation Factor (TF), Bio Concentration Factor (BCF), and Biological Accumulation Coefficient (BAC) were used to evaluate the ability of G. tournefortii species. Results showed that the TF value of G. tournefortii species for heavy metals, nickel, and cadmium is larger than one. Therefore, G. tournefortii species can absorb and extract lead metals, nickel, and cadmium from phytoextraction. Results of the study of lead, nickel, and soil cadmium in the studied range showed a significant difference between the concentration of lead, nickel, and cadmium metals in three rangelands (P <0.01). With the distance from the factory, the concentration of soil studied was decreased. Results showed that the average concentration of lead, nickel, and cadmium is less than the maximum allowable amount in the soil. Generally, considering that the concentration of heavy metals in the ecosystem is increasing and adds to the contaminated land, the use of native plant species to absorb heavy metals from the environment and reduce pollutants can be effective.
