پديد آورندگان :
ياري، رضا مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي خراسان رضوي , حشمتي، غلامعلي دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي گرگان - گروه مرتع و آبخيزداري، گرگان، ايران , رفيعي، حامد دانشگاه تهران - پرديس كشاورزي و منابع طبيعي كرج - گروه اقتصاد كشاورزي، كرج، ايران
كليدواژه :
پتانسيل اكوتوريسمي , مراتع , فاكتورهاي اكولوژيكي , سيستم اطلاعات جغرافيايي
چكيده فارسي :
ارزيابي پتانسيل اكولوژيك و ظرفيتهاي طبيعي هر منطقه بههمراه برنامهريزي صحيح ميتواند منجر به بهرهبرداري پايدار و مستمر از عرصههاي طبيعي گردد. با افزايش جمعيت و فشارهاي رواني حاصله از شلوغي شهرها، اكوتوريسم به عنوان يكي از راههاي كاهش فشارهاي حاصله بر مردم اهميت دو چنداني پيدا كرده است. توسعه اكوتوريسم جهت حفظ منابعطبيعي بايد متناسب با پتانسيل طبيعي و اجتماعي منطقه باشد. با توجه به اهميت حفظ منابعطبيعي هدف از تحقيق حاضر ارزيابي پتانسيل اكوتوريسمي مراتع ييلاقي چهارباغ استان گلستان بر اساس روش محدود كننده فائو و با استفاده از GIS ميباشد. فاكتورهاي مورد ارزيابي شامل دو دسته اكولوژيكي (اقليم، ارتفاع، شيب، خاك، منابع آبي، فاصله تا اماكن جاذبهاي، ارزش جاذبهاي پوشش گياهي) و زيرساختاري (فاصله تا شهر و امكانات رفاهي و جاده و مسيرهاي دسترسي) است. نتايج نشان داد از كل مساحت منطقه 36/25 درصد (28/2249 هكتار) داراي پتانسيل و شايستگي متوسط (S2)، 65/28 درصد (2542 هكتار) داراي پتانسيل و شايستگي پايين (S3) و 98/45 درصد (4/4079) هكتار فاقد شايستگي و پتانسيل (N) از لحاظ اكوتوريسمي ميباشد. همچنين نتايج نشان داد فاكتورهاي منابع آبي، خاك، درصد شيب، ارزش جاذبهاي پوشش گياهي، مسيرهاي دسترسي و فاصله تا اماكن جاذبهاي از عوامل كاهشدهنده پتانسيل و شايستگي گردشگري و فاكتورهاي ارتفاع از سطح دريا، فاصله تا شهر و امكانات رفاهي و همچنين اقليم (دما) از فاكتورهاي افزايشدهنده پتانسيل و شايستگي گردشگري ميباشد. مراتع چهارباغ داراي امكانات و پتانسيلهاي مناسبي از لحاظ گردشگري بوده و با رعايت اصول گردشگري و حفظ منابعطبيعي ميتوان علاوه بر اشتغالزايي و درآمد ساكنان منطقه به حفاظت و توسعهپايدار منطقه كمك كرد.
چكيده لاتين :
Assessment of the potential ecological and natural capacity of each area with proper planning can lead to sustainable and continuous utilization of natural areas. By increasing the population and psychological pressures resulting from the bustle of cities, ecotourism has become doubly important as one of the ways to reduce the pressures on people. The development of ecotourism to conserve natural resources should be commensurate with the natural and social potential of the region. Due to the importance of conserving natural resources, the purpose of this study is to evaluate the ecotourism potential of Chaharbagh summer rangelands in Golestan province based on the FAO limiting method and using GIS. The factors assessed include two ecological categories (climate, altitude, slope, soil, water resources, distance to attraction places, value attractive vegetation) and infrastructure (distance to city, amenities, roads, and access routes). The results showed that the total area of the region is 25.36% (2249.29 ha) with medium potential and competence (S2), 28.65% (2542 ha) with low potential and competence (S3), and 45.98% (4079) hectare lacks ecotourism competence and potential (N). The results also showed that water resources, soil, slope percentage, vegetation attraction value, access routes, and distance to attractions are factors that reduce the potential and merit of tourism and altitude factors, distance to city and facilities, welfare as well as climate (temperature) are factors that increase the potential and merit of tourism. Chaharbagh rangelands have suitable facilities and potentials in terms of tourism, and observing the principles of tourism and preserving natural resources, in addition to creating employment and income for the residents of the region, can help the protection and sustainable development of the region.
