اصلاح خاك آهكي به‌وسيله گوگرد به‌منظور بهبود عملكرد و تغذيه گوجه ‌فرنگي

Modification of Calcareous Soil with Sulfur to Improve Tomato Yield and Nutrition

بخش زيادي از خاك مزارع تحت كشت در غرب ايران آهكي بوده و اين امر در كاهش فراهمي عناصر غذايي ضروري در خاك و جذب آن‌ها توسط گياهان مؤثر است. هدف از پژوهش حاضر بررسي تأثير سطوح مختلف گوگرد بر ويژگي‌هاي شيميايي يك خاك آهكي و عملكرد گوجه فرنگي بود. اين پژوهش در گلخانه با كاربرد گوگرد در پنج سطح صفر، 1، 2، 3 و 4 گرم بر كيلوگرم خاك همراه با زادمايه باكتري Thiobacillus thioparus در سه تكرار (مجموعاً در 15 گلدان) اجرا شد. دو هفته پس از اضافه كردن گوگرد به خاك گلدان‌ها بذر گوجه فرنگي كاشته شد. پس از پايان دوره رشد 60 روزه، نمونه‌هاي برگ و همچنين محصول گوجه فرنگي به‌ترتيب براي سنجش غلظت عناصر غذايي و تعيين عملكرد محصول برداشت شدند. نتايج نشان داد كه كاربرد گوگرد به‌طور معناداري بر pH (19/9 تا 20/4 درصد) و رسانايي الكتريكي خاك (EC) (18/7 تا 21/5 درصد)، غلظت قابل دسترس فسفر (P) (16/2 تا 21/2 درصد)، مس (Cu) (16/6 تا 22/8 درصد)، روي (Zn) (16/8 تا 21/9 درصد) و آهن (Fe) (18/2 تا 22/5 درصد) در خاك، غلظت اين عناصر به‌ترتيب (17/7 تا 21/3 درصد)، (18/6 تا 21/4 درصد)، (16/4 تا 22/9 درصد) و (21/5 تا 22/6 درصد) در گياه و همچنين عملكرد گياه (ارتفاع بوته) (17/2 تا 22/7 درصد) مؤثر بود. به‌طور كلي نتايج اين پژوهش نشان داد كاربرد گوگرد تا ميزان سه گرم بر كيلوگرم خاك مي‌تواند با بهبود فراهمي عناصر غذايي در خاك، جذب آن‌ها توسط گياه را افزايش داده و سبب افزايش رشد و عملكرد گوجه فرنگي در شرايط خاك‌هاي آهكي شود.

A large part of the cultivated soils in western Iran is calcareous. This is effective in reducing the availability of essential nutrients in the soil and their uptake by plants. This study's aim was to investigate the effect of different levels of sulfur on chemical properties of a calcareous soil and tomato yield. The experiment was carried out in a greenhouse using sulfur at five levels of 0, 1, 2, 3, and 4 g/kg soil with the bacterium Thiobacillus thioparus with three replications (15 pots in total). Tomato seeds were sown two weeks after adding sulfur to the potting soil. At the end of the 60-day growth period, leaf samples and tomato crops were harvested to measure nutrient concentrations and determine the yield, respectively. The results showed that the application of sulfur significantly affected soil pH (19.9 to 20.4%), electrical conductivity (18.7 to 21.5%), and the availability of P (16.2 to 21.2%), Cu (16.6 to 22.8%), Zn (16.8 to 21.9%) and Fe (18.2 to 22.5%) in the soil. The concentrations of these elements were also affected in the plant tissue due to soil sulfur application in the range of 17.7 to 21.3% for P, 18.6 to 21.4% for Cu, 16.4 to 22.9% for Zn and 21.5 to 22.6% for Fe, respectively. Plant height was influenced similarly with an increase from 17.2 to 22.7%. In general, the results of this study showed that applying sulfur up to three grams per kilogram of calcareous soil could increase the uptake of nutrient elements by the plants through improving their availability which in turn resulted in the growth and yield increase of tomato.