بررسي اثرات بستر كشت بر ويژگي‏هاي رويشي و عملكرد دو گونه مرزه سهندي (Satureja sahendica) و سنبله‌‏اي (S. spicigera) تحت شرايط ديم

يكي از راهكارهاي توسعه گياهان دارويي كشت آن‌ها در مناطق ديم است. گياه مرزه از جنس Satureja يكي از گونه‏‌هاي دارويي ارزشمند است كه برخي از گونه‌‏هاي آن به‌صورت خودرو در ايران رويش دارند. اين مطالعه با هدف بررسي اثرات بستر كشت بر ويژگي‏‌هاي رويشي و عملكرد دو گونه مرزه تحت شرايط ديم اجرا شد. نتايج نشان داد كه بيشترين ارتفاع گياه، قطر بوته، تاج‏‌پوشش و تعداد ساقه در هر بوته در گونه سنبله‌‏اي ديده شد. همچنين بيشترين مقادير وزن خشك كل و برگ به‌ترتيب با 695 و 470 كيلوگرم در هكتار در گونه سنبله‌‏اي مشاهده شد. تيمار كاه اگرچه در سال اول آزمايش باعث كاهش وزن‏‌خشك مرزه‌ها شد ولي در سال دوم موجب افزايش آن شد. كود حيواني فقط در سال اول باعث افزايش اندكي در عملكرد هر دو محصول شد. بيشترين مقادير صفات اندازه‌گيري شده در هر دو گونه در سال آخر آزمايش مشاهده شد به‏‌طوري‌كه اين مقادير براي وزن خشك برگ براي گونه‏‌هاي سنبله‌‏اي و سهندي به‌ترتيب برابر با 1018 و 855 كيلوگرم در هكتار بود. بيشترين مقادير شاخص سطح برگ و شاخص برداشت در سال اول آزمايش به‌‏ترتيب با مقادير 59/4 و 72 مشاهده گرديد. در مجموع براي توليد مرزه تحت شرايط ديم مشابه با اين پژوهش مي‌‏توان كشت گونه سنبله‌‏اي را بدون به‌‏كارگيري تيمارهاي كودحيواني و كاه توصيه نمود. اگرچه به‌‏كارگيري اين مواد در عمق بيشتري از خاك احتمالاً مي‏‌تواند اثربخشي بيشتري بر رشد و عملكرد اين گياهان داشته باشد.