طراحي الگوي مطلوب تربيت عقلاني در برنامۀ درسي دين و زندگي

تربيت عقلاني يكي از ابعاد مهم تربيت انساني است؛ زيرا شرط توفيق در جنبه‌هاي ديگر، مانند عاطفي، اخلاقي و اجتماعي نيز معطوف به آن است. براي دستيابي به اهداف مهم اين بُعد تربيت، به ارائۀ الگويي در زمينۀ برنامۀ درسي تربيت عقلاني نياز است. شناخت جايگاه تربيت عقلاني در برنامۀ درسي «دين و زندگي» دورۀ دوم متوسطۀ ايران و ارائه‌ الگوي مطلوب آن، هدف اصلي پژوهش حاضر است و براي شناسايي الگوي مورد نظر، از روش داده‌بنياد استفاده شده است. حوزه‌ مورد مطالعه‌ اين پژوهش، ديدگاه صاحب‌نظران رشته‌هاي برنامه‌ريزي درسي و فلسفۀ تعليم و تربيت و معارف اسلامي بوده است. بر اساس روش نمونه‌گيري هدفمند، صاحبان آثار در اين زمينه، شناسايي شدند و مورد مطالعه و مصاحبه قرار گرفتند. يافته‌هاي پژوهش، ارائه‌ الگوي تربيت عقلاني در درس دين و زندگي است. در اين الگوي پيشنهادي، شرايط علّي، عوامل زمينه‌اي، عوامل مداخله‌اي، كنش و واكنش‌ها و پيامدهاي الگو تعيين شدند. الگوي پارادايمي طراحي‌شده مي‌تواند به تحقق تربيت انسان و شهروند مطلوب بر اساس الگوهاي اسلامي و رشد معنوي دانش‌آموزان منجر ‌شود.