ارزيابي سلامت رودخانه‎ كارده با استفاده از شاخص‌هاي زيستي و جوامع ماكروبنتوز

رودخانه كارده، يكي از مهم‌ترين رودخانه‌هاي دائمي استان خراسان رضوي است كه بخش عمده‌اي از آب شرب و كشاورزي شهر مشهد را تأمين مي‌كند. جهت ارزيابي كيفيت رودخانه كارده در اين پژوهش از شاخص‎‌هاي زيستي چند معياره و همچنين جهت درك تأثير محرك‌هاي ساختار جامعه ماكروبنتورها بر مديريت اكوسيستم‌ها از آمار چند متغيره استفاده شد. بدين منظور از چهار ايستگاه مطالعاتي طي چهار فصل در سال9798 نمونه‌برداري ماكروبنتوزها انجام شد و همچنين پارامترهاي فيزيكي و شيميايي اندازه‌گيري گرديد. در اين مطالعه از راسته Ephemeroptera در مجموع خانواده‌هاي Caenidae و Baetidae بيش‌ترين فراواني (66/60 درصد) را داشت. نتايج نشان داد شاخص يكپارچگي زيستي مبتني بر ماكروبنتوزها بين 3 تا 1/1 متغير بوده و بر اساس اين شاخص زيستي كيفيت آب رودخانه كارده در سه طبقه كيفي نسبتاً خوب، ضعيف و بسيار ضعيف طبقه‌بندي شد و شاخص سيگنال در دو طبقه كيفي آلودگي متوسط و آلودگي شديد قرار گرفت. همچنين آناليز تطبيقي متعارف نشان داد كه نيترات، اكسيژن خواهي بيوشيميايي و اكسيژن خواهي شيميايي بيش‌ترين تأثير را در پراكنش ماكروبنتوزها در ايستگاه‌هاي مطالعاتي دارد. در مجموع كيفيت آب رودخانه كارده نامطلوب ارزيابي شد و در بين ايستگاه‌هاي مطالعاتي شرايط ايستگاه يك نسبتاً بهتر از ايستگاه‌هاي ديگر است. از ميان شاخص‌هاي موجود شاخص‌هاي‌ چند معياره مطمئن‌تر مي‌باشد. اما بايد مطابق شرايط رودخانه‌هاي ايران كاليبراسيون اين شاخص‌ها انجام شود.