تبيين عوامل جدايي‌گزيني فضايي در عرصه‌هاي روستاشهري

جدايي‌گزيني فضايي از مهم‌ترين چالش‌هاي مناطق شهري است. اين پديده در روستاهاي ادغام شده در شهر بروز محسوس‌تري دارد. اغلب اين روستاها طي فرآيند ادغام، تحت تأثير عوامل متعدد به يكپارچگي و انسجام نرسيده و به صورت محله‌اي مسئله‌دار و ايزوله در شهر درآمده‌اند. درك صحيح جدايي‌گزيني فضايي جهت كنترل پيامدهاي آن در اين عرصه‌ها از مسائل جامعه است. اين تحقيق با هدف تبيين عوامل جدايي‌گزيني فضايي در عرصه‌هاي روستاشهري با روش توصيفي مبتني بر مطالعات اسنادي و روش تحليلي با بهره‌گيري از تكنيك MAXQDA در دو مرحله كدگذاري باز و كدگذاري محوري انجام شده است. طبق يافته‌هاي پژوهش، عوامل جدايي‌گزيني فضايي در مقياس‌هاي گوناگون و از مكاني به مكان ديگر متفاوت است، اين پديده متأثر از دو دسته عوامل بيروني (عوامل سياسي مديريتي (26 تكرار)، مكان و زمان) و دروني (اجتماعي فرهنگي (67)، اقتصادي (58) و كالبدي (74)) است (كدگذاري باز). جهت دسته‌بندي بهتر عوامل و قابليت تحليل آن‌ها در تحقيقات آتي، پس از كدگذاري باز با كدگذاري محوري، عوامل دروني در دو سطح تعريف شده و مواردي كه در تحقيقات از نوع متغير، شاخص و سنجه بودند، شناسايي و تكميل شدند. نتايج نشان مي‌دهد كه عوامل مي‌توانند هم‌پوشان، متناقض و يا تقويت‌كننده يكديگر باشند. دوگانگي سيستم شهر و روستا، ضعف برنامه‌ريزي، فقر ساكنان، بيكاري، كمبود خدمات و كيفيت پايين حمل‌ونقل عمومي و زيرساخت‌هاي ناقص در عرصه‌هاي روستاشهري همراه با عدم وجود سيستم مديريت شهري به عنوان مهم‌ترين عوامل، بيشترين تكرار را داشته‌اند. اين عوامل بايستي جهت رفع جدايي‌گزيني فضايي در عرصه‌هاي روستاشهري در اولويت برنامه‌ها قرار گيرند.