واكاوي انگيزه‌هاي شاه اسماعيل اول صفوي براي ترويج تشيع

بازتاب گسترش تشيع به وسيله شاه اسماعيل اول صفوي، آن چنان گسترده است كه آثار آن تا به امروز در صحنه فرهنگي و اجتماعي ايران باقي مانده است. يكي از مسائل مهم براي صفويه‌پژوهان، آگاهي از انگيزه‌هاي مؤسس جوان اين سلسله براي رسميت بخشي به مذهب تشيع اثناعشري و ترويج آن‌ است. اين آگاهي ما را در رسيدن به تصويري صحيح از بنيان فكري صفويان و علل اقداماتي كه در بُعد فرهنگي و مذهبي انجام دادند، ياري مي‌رساند. در اين پژوهش سعي مي‌شود، ديدگاه‌هايي كه ترويج تشيع از سوي شاه اسماعيل را متأثر از انگيزه‌هايي مانند قدرت‌طلبي، ثروت‌اندوزي، ادعاي الوهيت، ادعاي مهدويت و نيابت، ملي‌گرايي و نژادگرايي، تقابل با دولت عثماني و تأثيرپذيري از عقايد غاليانه قزلباش معرفي كرده‌اند، نقد گردد. سپس اين مدعا اثبات شود كه ايمان دروني و اعتقاد راسخ و خالصانه شاه اسماعيل به تشيع به دور از مصلحت ‌انديشي‌هاي سياسي، عامل اصلي اهتمام او به گسترش تشيع بوده است. هرچند خلوص او در اين باورها به معناي درستي همه باورهاي او نيست.