اثربخشي برنامه ارگونومي مبتني بر مديريت استرس شغلي بر شاخص توانايي كار و استرس شغلي كارگران در يك صنعت توليد قطعات خودرو

زمينه و هدف: در صنعت توليد خودرو، مونتاژكاران به دليل بار كاري زياد در معرض استرس شغلي هستند. استرس با توانايي كار ارتباط دارد و مي تواند بر آن تاثير منفي بگذارد. اين پژوهش تأثير برنامه ارگونومي مبتني بر مديريت استرس شغلي (ErgoJSI) بر شاخص توانايي كار و استرس شغلي مونتاژكاران را در يك كارخانه توليد قطعات خودرو بررسي كرده است. روش كار: اين مطالعه از نوع مداخله اي و به روش پيش آزمون و پس آزمون در بخش مونتاژ يك كارخانه توليد قطعات خودرو انجام شد. گروه نمونه شامل ۸۰ نفر از شاغلان اين بخش بود و نمونه گيري بصورت سرشماري صورت گرفت. تجزيه و تحليل ها داده ها به روش هاي آماري ويلكاكسون، t زوجي و آزمون ساين تست انجام شد. برنامه مداخله اي ارگونومي مبتني بر استرس شغلي (ErgoJSI) به مدت ۸ هفته اجرا شد. پرسشنامه هاي استرس شغلي (BJSQ)، شاخص توانايي كار (WAI)، چك پوينت هاي ارگونومي (ECP) و پيشگيري از استرس در محيط كار (سازمان بين‌المللي كار) ابزار پژوهش بودند. ارزيابي ميزان استرس شغلي بر اساس دو معيارA و B؛ استرس بالا به عنوان بالاترين سطح واكنش استرس (معيارA ) و داشتن سطح متوسط يا بالاتر واكنش استرس، همراه با داشتن بالاترين ميزان استرسور شغلي يا كمترين حمايت اجتماعي در محل كار (معيار B) براي كاركنان تعيين شد. يافته ها: برنامه مداخله اي به طور معناداري نمره توانايي كار كارگران را افزايش داد (۰/۰۰۱ P). همچنين سطح توانايي انجام كار در ۱۶/۲۵ درصد از كارگران افزايش يافت (۰/۰۱۲P=). به علاوه، نمره استرس شغلي كارگران، به ميزان فراواني كاهش يافت (۰/۰۵ P). تغييرات كمي در كاهش استرس براساس معيار A (۵۱/۲۵ درصد) و براساس معيارB پرسشنامه استرس شغلي BJSQ (۲۷/۵ درصد) مشاهده شد كه از لحاظ آماري معنادار‌ بود (۰/۰۰۱ P). نتيجه گيري: برنامه مداخله اي مديريت استرس شغلي) (ErgoJSI با رويكرد فردي و سازماني بر كاهش استرس شغلي و افزايش شاخص توانايي كار كارگران مونتاژ كارخانه توليد قطعات خودرو موثر بود. بنابراين، اين برنامه ارگونومي مشاركتي كه رويكردي يكپارچه دارد، مي تواند سلامت رواني كاركنان را بهبود دهد.