نقش مؤلفه هاي كالبدي محيط درخلاقيت و پويايي ذهني كودكان (در فضاي معماري مختص كودك رده سني 3 تا 6 سال)

بيان مساله: كودكي از مهم‌ترين دوره‌هاي زندگي هرانساني است و شكوفايي بسياري ازاستعدادهاي خارق‌العاده دراين زمان اتفاق مي‌افتد. پژوهشگران ازميان فاكتورهاي موثر بر رشد خلاقيت، در تحقيقات خود جنبه‌هاي عاطفي و شناختي و شيوه‌هاي آموزشي را مورد بازبيني قرار داده‌اند. اما تاثير كيفيت فضاي معماري در پرورش خلاقيت كمتر مورد توجه قرارگرفته چون سنين كودكي ازحساسترين سنين مي‌باشد و مي‌تواند بسيار تاثيرگذار باشد. سوالات تحقيق: در پي اين مهم كه پرورش استعدادهاي كودك چگونه رخ مي‌دهد برآن شديم كه درپاسخ‌گويي به سؤالاتي برآييم: مؤلفه‌هاي كالبدي فضاي كودك چيست وكيفيت فضا در برآينداين مؤلفه‌ها چگونه بررشدش اثر دارد؟روش تحقيق: دراين پژوهش كه برمبناي روش توصيفي و تحليلي مي‌باشد، براي بدست‌آوردن يافته‌هاي پژوهش اطلاعاتي ازرفتار كودكان كه درنتيجه تجربه فضايي مي‌باشد با استفاده از روش تحقيق زمينه اي مورد كنكاش قرارگرفته است چراكه تأثير فضا ومحيط بررفتار تأثيري متقابل بوده ويكي ازابزارهايي است كه مي‌توان محيط ومؤلفه‌هاي آنراسنجيد. بنابراين چهار كودك در سنين بين3تا6سال را بصورت انتخابي (با مشورت گرفتن ازمشاوركودك مستقردر مهدكودك) از دو مهد‌كودك انتخاب كرده و به بررسي رفتار 24ساعته آنهاپرداختيم. فرمت چك‌ليست‌ها در سه گروه جداگانه براي مهدكودك، خانه و بيرون از خانه و مهد در فضاي شهر و اجتماع طراحي شده است. انتخاب كودكان بدون توجه به سطح اقتصادي خانواده و انتخاب دو جنس مختلف از يك مهد در راستاي تأثير جنسيت بر فضا و برعكس آن بوده است. اما انتخاب مهدكودك بر اساس سطح‌بندي اجتماعي‌اقتصادي از دو منطقه مرفه و فقيرنشين در شهر و داراي بيشترين پيشينه و بالاترين آماركودك دربين مهدهاي منطقه خود،بوده است. زما‌‌ن‌بندي پژوهش هم بدينصورت بوده كه در فصل پاييز(سه دوره يك ماهه) بدليل طبيعت رنگارنگ و مطبوعش، اين چهار كودك در فضاهاي مختلف مورد ارزيابي همان سه چك‌ليست ذكر شده قرار گرفتند. مهم‌ترين يافته ها و نتيجه گيري: در بررسي چك‌ليست‌ها كودكان انتخاب‌شده در پايان فصل به كنجكاوترين كودكان در مهدكودك خود تبديل شده و داراي بالاترين سطح شركت در فعاليت‌هاي جمعي شده‌اند و در هرچهار كودك خصيصه‌ي كمك‌رساني به دوستان و ريسك و خطرپذيري بسيار مشهود بوده است و در خانه هم به‌عنوان فردي كمك‌رسان به والدين تبديل شده مسئوليت‌پذيري و خلاقيتش در انجام كارهاي شخصي اش بالاتر رفته و با توجه به مؤلفه‌هاي طراحي فضاي‌ كودك در فضاهاي انتخاب شده استتنتاج شدكه مؤلفه‌هاي طراحي اثر مثبت بر رشد كودك داشته است وفرضيه تحقيق كه به دنبال اثبات تاثيرمولفه هاي كالبدي فضاي كودك بررشد كودك بوده محقق شده است.