بررسي مؤلفه‌هاي اثرگذار وحدت‌گرايانه عرفاني در وحدت جامعه و تعديل قرائت‌هاي افراطي از دين

اختلافات و درگيري‌هاي بي‌پايان پيروان اديان و مذاهب به حيات اجتماعي و ديني دينداران آسيب جدي وارد مي‌كند و وضعيت كنوني جامعه ديني را به پرسش مي‌كشد. پيش‌فرض‌هاي بنيادين انديشه عرفان اسلامي كه بر شناخت ساحت وجودي خدا و انسان استوار شده، كليد راه‌گشايي براي رسيدن به صلح و آرامش بشر است. تبيين مباني ماهيت آموزه‌هاي عرفاني، نقشي اساسي در همزيستي مسالمت‌آميز بين پيروان مذاهب و اديان و ايجاد همبستگي و وحدت و صلح پايدار بين مسلمانان ايفا مي‌كند. عارفان، تهذيب نفس را موجب آرامش و نشاط معنوي در حيات جامعه و نمودي از صلح بيروني مي‌دانند و با تأكيد بر هدف آزادگي در بعثت انبيا، در طلب وارستگي و مقام حريت پيروان مذاهب‌اند و بر مبناي وحدت وجود و اعتباري‌بودن كثرت‌ها، به وحدت دروني اديان معتقدند. نگرش عرفاني ضمن رسميت‌بخشيدن به اختلاف‌ها، و صحه‌گذاشتن بر وحدت دروني به‌شايستگي نقش وحدت‌بخش و پيونددهنده‌اي، نه‌تنها در اجزاي دروني تمدن اسلامي، بلكه در انسان‌ها اجرا مي‌كند. در اين مقاله مي‌كوشيم با استناد به برخي از نگرش‌هاي عرفاني، مؤلفه‌هاي اثرگذار وحدت‌گرايانه عرفاني (وحدت وجود، تزكيه، درون‌گرايي و آزادانديشي) بر وحدت جامعه عرفاني را با رويكردي توصيفي‌تحليلي تبيين كنيم و نقش آن را در شكل‌گيري نگرش همبستگي و وحدت اجتماعي در جامعه اسلامي نشان دهيم.