پديد آورندگان :
شادان، الهه دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي ساري - گروه اصلاح نباتات و بيوتكنولوژي , نجفي زريني، حميد دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي ساري - گروه اصلاح نباتات و بيوتكنولوژي , عليزاده، بهرام سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي كرج - مؤسسه تحقيقات اصلاح و تهيه نهال و بذر - بخش تحقيقات دانه هاي روغني , رنجبر، غلامعلي دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي ساري - گروه اصلاح نباتات و بيوتكنولوژي , كياني، غفار دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي ساري - گروه اصلاح نباتات و بيوتكنولوژي
كليدواژه :
رگرسيون گام به گام , تجزيه عاملي , انتخاب غيرمستقيم , روش هاي آماري چند متغيره
چكيده فارسي :
با توجه به نياز روز افزون كشور به واردات روغن و اهميت كلزا در بين دانه‌هاي روغني، افزايش عملكرد دانه و درصد روغن از اهميت بسيار بالايي برخوردار است. بنابراين شناخت صفاتي كه موجب افزايش عملكرد دانه مي‌شوند، نقش مهمي در موفقيت برنامه‌هاي به‌نژادي دارند. شانزده ژنوتيپ كلزا، طي آزمايشي درسال زراعي 96-1395 در سه منطقه كرج، اصفهان و همدان در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در سه تكرار مورد بررسي قرار گرفتند و صفاتي مانند تعداد خورجين در بوته، تعداد دانه در خورجين، عملكرد دانه، وزن هزار دانه، ارتفاع بوته، ارتفاع اولين ساقه جانبي از سطح زمين، قطر ساقه، درصد روغن، صفات روز تا شروع گلدهي، روز تا پايان گلدهي، طول دوره گلدهي و روز تا رسيدگي اندازه‌گيري شدند. نتايج رگرسيون گام به گام نشان داد در كرج صفات تعداد دانه در خورجين، روز تا رسيدگي و تعداد خورجين در بوته
(97/7 = R2)، در اصفهان صفات روز تا رسيدگي و تعداد خورجين در بوته (78/4 = R2) و در همدان صفات روز تا رسيدگي و تعداد دانه در خورجين (45/5 = R2) بيشترين تغييرات عملكرد دانه را توجيه كردند. نتايج نشان داد تعداد روز تا رسيدگي، تعداد خورجين در بوته، تعداد دانه در خورجين، قطر ساقه و ارتفاع بوته بيشترين تأثير را در افزايش عملكرد و روغن دانه داشتند. لذا از صفات مذكور مي‌توان به‌عنوان معيار انتخاب مناسب براي افزايش عملكرد دانه و روغن در برنامه‌هاي به‌نژادي كلزاي زمستانه استفاده كرد.
چكيده لاتين :
Due to the increasing need of the country to imported edible oil and rapeseed importance among oilseeds, efforts to increase its grain yield and oil content are of high importance. Therefore, recognizing the traits that increase grain yield of rapeseed has an important role in the success of breeding programs. Thus, sixteen rapeseed genotypes were evaluated in a randomized complete block design with three replications in three regions with different climatic conditions in Iran, including Karaj, Isfahan, and Hamadan in 2016-2017. Traits such as number of pods per plant, number of seeds per pod, grain yield, 1000-grain weight, plant height, height of the first branch, stem diameter, oil percent, number of days to flowering, number of days to the end of flowering, duration of flowering, and number of days to maturity were measured. Stepwise regression analysis showed that number of grain/pod, number of days to maturity and number of pods/plant (R2 = 97.7), number of pods/plant and number of days to maturity (R2 =78.4) and number of days to maturity and number of grains/pod (R2 = 45.5) accounted for total variations of grain yield in Karaj, Isfahan and Hamadan, respectively. The results showed that the number of days to maturity, number of pods/plant, number of grain/pods, stem diameter and plant height had the greatest positive effect on grain yield and oil content. Therefore, these traits can be used as suitable selection tools for increasing grain and oil yield in winter rapeseed breeding programs
