واكاوي گرايش‌هاي ريخت‌شكنانه در ترجمۀ عربي محمد نورالدين از رباعيات خيام با تكيه بر ديدگاه آنتوان برمن

رباعيات خيام دربرگيرنده پرسش‌هاي اساسي دربارۀ انسان و هستي است كه توجه مخاطبان را به خود جلب كرده و باعث شده تا به زبان‌هاي بسياري ترجمه شود. محمد نورالدين از مترجماني است كه رباعيات خيام را به زبان عربي ترجمه كرده است. وي گاهي متأثر از باورها و انديشه‌هاي موجود در جامعۀ خود در انتقال مفاهيم رباعيات به عربي به تغييرات ريخت‌شكنانه روي آورده است. آنتوان برمن تأكيد دارد كه در ترجمۀ هر متن بيگانه بايد حالت غريبگي‌اش در زبان مقصد را حفظ كرد و هرگونه حذف، اضافه و يا تغيير در آن، تحريف متن اصلي به‌شمار مي‌رود. اين جستار با روش توصيفي-تحليلي به واكاوي گرايش‌هاي ريخت‌شكنانه در ترجمۀ محمد نورالدين از رباعيات خيام براساس نظريۀ آنتوان برمن پرداخته است و هفت گرايش ريخت‌شكن كه عبارت‌اند از: منطقي‌سازي، واضح‌سازي، اطناب، تفاخرگرايي، تضعيف كيفي متن، تضعيف كمي متن و تخريب شبكۀ معنايي زيرمتني را بررسي كرده تا ميزان پايبندي محمد نورالدين به متن مبدأ و موفقيت وي در انتقال مفاهيم و معناي كلمات را مشخص كند. يافته‌هاي پژوهش نشان مي‌دهد مترجم با ترجمه نكردن بعضي از كلمات يا انتخاب معادلي كه از لحاظ غناي معنايي به سطح واژه مبدأ نمي‌رسد، باعث تضعيف كمي و كيفي متن شده و با تغييراتي كه در ساختار جملات و علائم نگارشي به وجود آورده به منطقي‌سازي دست زده و با افزودن توضيحاتي به متن و گرايش به زيباسازي متن مقصد به واضح‌سازي و تفاخرگرايي روي آورده و با تغييراتي كه در معنا و مفاهيم ايجاد كرده، انديشه‌هاي عرفاني و اجتماعي خود را در آن جاي داده است.