نقش استعاره‌هاي مفهومي در ترجمۀ صحيفۀ سجّاديه از منظر زبان‌شناسي شناختي و الگوي ليكاف و جانسون

نظريۀ استعارۀ مفهومي اصطلاحي در زبان‌شناسي شناختي است كه به دريافت يك ايده يا حوزۀ مفهومي براساس ايده يا مفهومي ديگر مي پردازد. به منظور بررسي ارتباط دو سطح استعارۀ مفهومي (استعاره‌هاي شباهت و استعاره‌هاي خاص) با عمل برگردان و ميزان توجه مترجمان بدان، نمونه‌هايي از كتاب صحيفۀ سجّاديه و دو ترجمۀ مشهور و معاصر آن از موسوي موسوي‌گرمارودي و الهي قمشه‌اي انتخاب شده است. در اين نمونه‌ها، عنصر استعاره استخراج و عملكرد هر يك از مترجمان در برخورد با آن سنجيده شده است. محدوديت بررسي استعاره در متون مذهبي همچون صحيفۀ سجّاديه به جنبه هاي زيبايي شناختي آن، موجب شد تا در چارچوب نظريۀ معاصر استعاره، ضمن بررسي اصول اين نظريه به تحليل مفهومي استعاره هاي صحيفۀ سجّاديه و نقد ترجمه آن‌ها پرداخته شود. نتايج اين تحقيق كه براساس الگوي جورج ليكاف و مارك جانسون و با روش توصيفي-تحليلي و رويكرد تطبيقي نوشته شده است، حاكي از آن است كه مترجمان در انتقال معاني متن مبدأ رويكرد متفاوتي داشته‌اند، اما موفقيت هر دو مترجم در برگردان استعاره به يك ميزان بوده است. موسوي‌گرمارودي  به عنوان مترجم اديب از استعاره‌هاي خلاقانه استفاده كرده و الهي قمشه‌اي به منظور سهولت ترجمه در برخي نمونه ها-مفاهيم انتزاعي را بدون حالت استعاري برگردانده است.