معناشناسي و تحليل فرامتني اصطلاحات نفرين‌تاب روايي در بستر صدور (مطالعۀ موردي: تركيبات روايي «هبل»)

تركيب واژۀ «هبل» با ديگر واژگان به ويژه «ام»، منجر به ساخت تعابير كنايي نسبتاً درخور توجهي در زبان عربي و نيز ادبيات روايي شده است. دستيابي به معناي دقيق اين كنايات روايي‌ براي مخاطب، پيچيده و گاه معناي ظاهري عبارات، نامتعارف جلوه كرده است. از اين‌رو صحيح‌گزينيِ معادل معنايي اين تعابير، ضروري مي‌نمايد. نوشتار حاضر با مقايسۀ تحليلي داده‌ها، به كاوش در متون كهن عرب و آراء انديشمندان پرداخته و با بررسي فضاي گفتماني متون متقدم و بسترهاي صدوري متون روايي، سعي دارد معادل امروزيِ عبارت «هَبِلَتكَ أمُّك» و «تعابير مشابه» را بيابد. تفاوت كاربرد اين تعابير در ادبيات عرب در مقايسه با زبان‌هاي هم‌ريشه مانند سرياني، آرامي و عبري؛ نفي پندار رايج بر انحصار اين تعبير در نفرين و ذم؛ اثبات چندكاربردي بودن اين تعابير كنايي؛ جايگزيني تعابير دال بر تعجب، هشدار، مدح و خيرخواهي، توبيخ؛ به‌جاي ذم و نفرين در مفهوم‌شناسي روايي، از مهمترين ثمرات اين پژوهش است.