تحليلي بر فراواني نقر نام حضرت علي ‌بن ‌موسي ‌الرضا بر روي سكه‌ها در عهد جانشينان نادرشاه افشار

پررونق‌ترين مقطع تاريخي از جهت نقر سكه با مضامين و سجع‌هايي در پيوند با احترام، ارادت و وابستگي به حضرت علي‌ بن‌ موسي ‌الرضا j، مربوط به دوره جانشينان نادرشاه افشار (1160-1210 ه.ق) است. اين پژوهش با استفاده از روش كتاب‌خانه‌اي و شيوه توصيفي‌تحليلي در پي اين مسئله است كه فراواني نقر نام مبارك حضرت علي ‌بن ‌موسي ‌الرضا j را در سكه‌هاي ضرب‌شده در دوره جانشينان نادرشاه بررسي كند؛ اقدامي كه در هيچ برهه‌اي تا پيش از اين با اين فراواني نظير و بديل نداشته است. يافته پژوهش حاكي از آن است كه جانشينان نادرشاه، كه در خراسان به مركزيت مشهد فعال بودند، چون از نفوذ معنوي حضرت علي ‌بن ‌موسي الرضا j در بين مردم ايران، به‌ويژه در خراسان آگاهي داشتند، كوشيدند با نشان‌دادن ارادت خود به آن امام همام بر ميزان محبوبيت‌شان بيفزايند. از اين‌رو ضرب سكه به نام امام رضا j در عصر بازماندگان نادر بيش از پيش رونق گرفت، به ‌گونه‌اي كه ديگر مدعيان قدرت كه در آن برهه زماني در سطوح پايين‌تري قرار داشتند، نيز نام مبارك آن حضرت را بر روي سكه‌هايشان حك كردند. اين موضوع نشان مي‌دهد كه مضامين و شعارهاي نگاشته‌شده بر روي سكه‌ها بيانگر جهان‌بيني و باورداشت‌هاي ديني، اخلاقي و سياسي جامعه‌اي است كه آن سكه‌ها در آنجا رواج داشته است.