بررسي ارتباط دوزبانگي با توانايي انتخاب منظر فضايي و خودتنظيمي

مقدمه: پژوهش‌ها نشان مي‌دهد كه دوزبانگي بر فرايندهاي شناختي اثر دارند. با مطالعه دوزبانه‌هاي تركي آذري/ فارسي‌زبان و تك‌زبانه‌هاي فارسي‌زبان، به بررسي شواهدي از مزيت‌هاي دوزبانگي در توانايي‌هاي انتخاب منظر فضايي و خودتنظيمي پرداختيم. روش كار: شركت كنندگان در اين پژوهش ۳۹ نفر از دانشجويان تك‌زبانه و دوزبانه فارسي و تركي با ميانگين سني ۲۹ سال بودند. براي سنجش توانايي انتخاب منظر فضايي، از آزمون تصويري انتخاب منظر فضايي Hegarty استفاده شد كه طي آن از شركت‌كنندگان خواسته شد كه خود را در موقعيت‌هاي فضايي متعددي تصور كنند و زاويه‌ قرارگرفتن چند شيء را نسبت به موقعيت مجسم‌شده تشخيص دهند. براي سنجش توانايي خودتنظيمي،‌ يك معماي حل‌نشدني كه به زبان فارسي طراحي شده بود به هر دو گروه ارائه شد و مدت ‌زمان تلاش آنها براي حل معما به عنوان شاخص سنجش خودتنظيمي در نظر گرفته شد، به‌ طوري‌ كه مدت ‌زمان بيشتر منجر به كسب نمره بالاتري در توانايي خودتنظيمي بود. براي سنجش ارتباط‌هاي مورد نظر بين متغيرها از آزمون‌هاي ناپارامتري من_ويتني و همبستگي كندال استفاده شد. يافته‌ها: تفاوت نمره‌ خودتنظيمي افراد در دو گروه تك‌زبانه و دوزبانه معنا‌دار بود؛ به ‌عبارتي، افراد تك‌زبانه نمره خودتنظيمي كمتري داشتند. همچنين، ارتباط بين توانايي انتخاب منظر فضايي و دوزبانگي معنا‌دار نبود،‌ گرچه تفاوت‌هاي مشاهده ‌شده در ميانگين‌ها و پراكندگي‌ها بين اين دو گروه قابل توجه بود. بين توانايي‌هاي خودتنظيمي و انتخاب منظر فضايي نيز تفاوت معنا‌داري در هيچ ‌يك از دو گروه تك‌زبانه و دوزبانه مشاهده نشد. نتيجه‌گيري: نتايج نشان داد كه بين دوزبانگي و خودتنظيمي ارتباط معنا‌دار وجود دارد. گرچه آزمون‌هاي همبستگي به لحاظ آماري معنا‌دار نبودند، افراد دوزبانه به ‌طور متوسط مدت ‌زمان كمتري را صرف آزمون انتخاب منظر فضايي كرده بودند كه حاكي از بالاتر بودن متوسط توانايي انتخاب منظر فضايي در ايشان است. احتمال دارد كه با بررسي بيشتر، بتوان به شواهد بيشتري براي معنا‌دار بودن تفاوت بين اين دو گروه دست يافت.