پيچيده‌سازي استعاري و الگوهاي شبكه‌اي در منتخبي از اشعار معاصر

مقدمه: اين پژوهش به ارزيابي ويژگي‌هاي كيفي نظريه آميختگي مفهومي جهت پرداختن به جنبه‌ اي از خلاقيت شاعرانه كه در نظريه استعاره مفهومي پيچيده‌ سازي استعاره‌ هاي متعارف ناميده مي‌شود، پرداخته است. روش كار: جامعه‌‌ آماري شامل 54 قطعه شعري بود كه به روش نمونه‌ گيري تصادفي ساده با نسبتي برابر از اشعار سيمين بهبهاني، فريدون مشيري و فروغ فرخزاد انتخاب شد و سپس از رهگذر مقايسه‌اي توصيفي_تحليلي به استخراج الگوهاي شبكه‌ اي و تعميم امكان كاربست آنها جهت تحليل روشن‌تر پيچيده‌سازي استعاري در شعر معاصر پرداخته‌ شد. يافته ‌ها: دو خرده الگوي شبكه‌ اي استخراج شد. الگوي اول نمايان گر بازتاب يك فضاي ذهني ساده يا فضايي آميخته برآمده از شبكه‌اي در پس زمينه به داخل شبكه ديگري است كه دروندادهاي آن نقش فضاهاي پيش ‌زمينه را ايفا مي‌ كنند و برخي اطلاعات متجانس بين اين فضاها سبب برانگيختگي جنبه ‌هايي از فضاي پس زمينه در قالب فضاهاي پيش‌زمينه به صورت هم‌زمان مي‌شود. در الگوي دوم، دو شبكه آميخته وجود دارد كه برخي از عناصر مفهومي درونداد نخست شبكه دوم، پيش تر توسط فضاي آميخته برآمده از شبكه اول مفهوم ‌پردازي شده است و سپس به صورت مرحله‌ اي در جريان تلفيق دروندادهاي شبكه دوم جزئيات بيشتري به آن افزوده مي‌ شود. خرده الگوهاي مذكور مي‌ توانند با يكديگر تلفيق شوند و الگوي بزرگتري بسازند. نتيجه ‌گيري: نظريه آميختگي مفهومي بر مبناي تبيين چگونگي تعامل فضاهاي ذهني و ارتباط شبكه‌ هاي آميخته ، شرح روشني از انگيزه‌ هاي مبتني بر تجربيات فردي و برداشت ‌هاي منظري، انسجام مفاهيم در ذهن و متن جهت پيچيده‌ سازي استعارها به دست مي‌ دهد كه نظريه استعاره مفهومي قادر به توصيف جامع تمام ابعاد آن نيست.